انگل یک موضوع بسیار مهم در زمینه کبوتر و کبوترداری هست که همه کبوترداران را تحت شعاع خود قرار داده است و می گویند چگونه انگل کشی کنیم . کبوتر داران خیلی با اصول انگل زدایی آشنا نیستند و این موضوع باید به صورت حرفه ای و تخصصی مورد توجه قرار گیرد .
انگل :
موجودی است که همه یا بخشی از عمر خود را روی یا درون بدن یک موجود دیگر زندگی می کند که از این زندگی یا بهره می برد یا تغذیه می کند.
میزبان کیست؟ موجودی است که انگل روی یا دورن بدن آن زندگی می کند.
موضوعی که برای ما مهم است و باعث می شود انگل ها را تفکیک کنیم این است که انگل روی بدن یا درون بدن کبوتر باشد.مانند کک یا شپش.
انگل ها به دو دسته تقسیم میشود
انگل های خارجی
که ممکن است خون را بمکند یا پر ها را خراب کنند. که چهار نوع انگل خارجی وجود دارد:
شپش پرو بال -کنه های قرمز -مگس کبوتر -پشه ها .
انگل های داخلی
که بسیار مهم هستندو شامل سه نوع کرم میشود:کرم های مویی -کرم های حلقوی -کرم های نواری .
درمان هر کدام از این ها متفاوت هست و نیاز به روش و تجویز مختص به خود را دارند.این مبحثی است که برای کسانی که کبوتر مسابقه ای و پرشی دارند بسیار مهم است و اگر به آن توجه نشود باعث افت پرنده می شود.
انگل های خارجی در کبوتران
انگل های خارجی در کبو تران مسابقه ای و پرشی بسیار مهم است زیرا این نوع انگل معمولا بر روی پر پرنده تاثیر می گذارد یا بنیه و قوای پرنده را از راه تغذیه از خون می گیرد .
۱-شپش پرها :سبب تولید سوراخ های ریز روی پرها یا بروز آسیب های دیگر روی پرهای کبوتران می گردد که سبب افت عملکرد مسابقه ای کبوتران می شود.در اسیب های شدید ساقه شاه بال ها وچینش پرهای فرعی تخریب می کند.
۲-کنه های قرمز : عموما در طول روز در کبوتر خانه مخفی میشوند و در هنگام شب از مخفیگاه خود خارج شده و اقدام به نیش زدن و خوردن خون کبوتران می کنند که علاوه بر اینکه اجازه استراحت را به کبوتران نمی دهند سبب شیوع برخی از بیماری های در کبوتر خانه میشوند.
استراحت برای کبوتر پرشی بسیار مهم است تا بتواند عملکرد خوبی داشته باشد .
۳- مگس کبوتر : خطرناک ترین انگل خارجی برای کبوتران بشمار می آید که می تواند بدن کبوتران را مورد حمله قرار دهد .این نوع انگل اغلب عمر خود را روی بدن کبوتران سپری می کنند و فقط زمان تخم گذاری از روی بدن آنها جدا میشوند که علاوه بر سلب آسایش کبوتران ،سبب آلوده شدن آنها به بیماری خطرناک مالاریا کبوتران نیز می شود.
۴- پشه ها : یک انگل بسیار خطر ناک بوده که سبب انتقال ویروس آبله درکبوتران می شود .این پشه ها بیشتر در جای مرطوب یا نزدیک گاوداری یا دامداری است. برای رفع آنها باید یکسری اقدامات مانند اسپری کردن یا انگل زدایی محیط انجام شود.می توانید از واکسن سه گانه (نیوکاسل -آنفولانزا و آبله) را به مولد بزنید یا از واکسن آبله به تنهایی استفاده کنید.
جوجه کبوترانی که درگیر آبله میشوند دیگر برای مسابقه دادن ارزشی ندارند و اصلا مناسب نیستند حتی زمانی که درمان میشوند.
درمان انگل های خارجی :
۱-استفاده از سرکه سیب در آب استحمام کبوتر ها
سرکه سیب به خاطر اسیدی بودن بهعث از بین رفتن تخم های شپش پرها و جای کنه های قرمز میشود اما باید به طور همیشگی استفاده شود.
۲-استفاده از آبلیمو در آب استحمام کبوتر ها
این مورد هم برای ازبین بردن شپش ها و کنه هاست .
۳- ریختن نمک حمام در آب استحمام کبوتر ها
در این مورد باید توجه کرد که دوز مواد بیش از حد نباشد که باعث اذیت کبوتر بشود.
۴-استفاده همزمان از نمک و آبلیمو یا نمک و سرکه سیب در اب استحمام
برای مثال در ده لیتر آب چهار قاشق غذا خوری نمک حمام و ۳۰تا ۴۰ سی سی سرکه سیب بریزید تا پرنده استحمام کند این روش بهترین روش برای انگل زدایی شپش ها و کنه های قرمز است .
نکته :در هفته حداقل یکبار شرایط آبتنی را برای کبوتر ها فراهم کنید به ویژه در فصل پرریزی .
تجربه طلایی :یکی از قهرمانان مسافت بلند آلمان از سرکه سیب استفاده می کند .زیرا علاوه بر انگل زدایی خارجی باعث رشد بهتر پرها و براق و نرم شدن پر می شود.
۵- در آلودگی های شدید از محلول های حاوی پرمتوفریم استفاده کنید ولی حتما زیر نظر دامپزشک باشد.
نکته : استفاده از حشره کش توصیه نمیشود . مگر اینکه از اسپری های حشره کش مخصوص پرندگان مثل اسپری ضد شپش و حشره تابرنیل و یا اسپری ضد شپش و حشره کویکو استفاده کنید
مگس و پشه ها در فصل جوجه گیری زیاد می شود یعنی دقیقا زمانی که ظروف تخم گذاری هر روز نظافت نشود و فضله ها در کبوتر خانه بماند به شدت محیط مناسب و مرطوب برای رشد و تخم گذاری این انگل ها به وجود می آید.اگر احساس می کنید کبوتر خانه شما مگس
کبوتر دارد، می توانید کبوتر ها را خارج کرده و از محلول های ضد کک و کنه استفاده کنید .بعر از اینکه به تمامی جاهای کبوتر خانه زدید آنجا را کاملا بشورید تا بعدا با مرطوب شدن محیط تولید سم نکند.
در جا هایی مانند خوزستان و بوشهر و بندر عباس چون در تابستان مگس ها و پشه ها می آیند مجبور هستند تور ببندند و از حشره کش استفاده نمایند.
انگل های داخلی در کبوتر ها :
۱-کرم های مویی
۲- کرم های حلقوی
۳- کرم های نواری
صدماتی که این انگل ها وارد می کنند :
۱- آسیب رساندن به روده ها و ایجاد التهاب و خون ریزی
- در اثر زخم های ایجاد شده در روی دیواره روده ها سبب آغاز بیماری کوکسیدیوز ، سالمونلا ، ایکولای و… می گردد.
۳- افت عملکرد کبوتر در مسابقه
۴-کاهش رشد جوجه ها
۵- کاهش وزن شدید کبوتر ها
۶- اسهال آبکی ، فضله های بریده بریده در کبوتر
نکته بسیار مهم :پاکسازی انگل های داخلی یک پرسه زمان بر است و صرفا با یک یا دو دوره امکان پذیر نیست و در برخی از آلودگی های شدید نیاز به اجرای یک برنامه ۶ ماهه است.بستگی به میزان آلودگی در کبوتر خانه دارد .
کرم های مویی و درمان در کبوتر ها :
یکی از انگل های داخلی کبو تر است که در این جا نحوی عملکرد و نحوی پاکسازی کرم را تشریح می کنیم .
یک کرم بسیار کوچک است که حداکثر تا یک چهارم اینچ رشد می کند .
مکانیز عملکرد آن به این گونه می باشد که سر را در دیواره روده فرو می کند و اقدام به خوردن مایعات درون روده کرده و سبب آسیب رساندن به بافت روده ها شده که به دنبال این فعالیت مخرب التهاب روده -خون ریزی – اسهال و کاهش وزن را در گله کبوتران خود شاهد خواهیم بود.
نکته جادویی:به دلیل خون ریزی و ایجاد زخم روی دیواره روده ،محیط برای عفونی شدن و ابتلا کبوتران به بیماری هایی نظیر ایکولای ، سالمونلا -کوکسیدیوز بشدت افزایش می یابد.
سیکل تولید مثل کرم های مویی:
این کرم ها که در مسیر گوارش (چینه دان +سنگدان +روده ها ) زندگی می کنند .تخم های خود را از طریق مدفوع به محیط بیرون انتفال می دهند و چنانچه توسط یک کبوتر بلعیده شود .آنگاه در بدن آن کبوتر تبدیل به یک کرم جدید می شود.
نکته : از زمانیکه یک تخم به بیرون راه می یابد و سپس توسط یک کبوتر دیگر بلعیده می شود تا اینکه یک کرم جدید شود و خود بتواند تخم گذاری کند چیزی در حدود ۳ هفته طول می کشد که به آن سیکل ۳ هفته ای گفته می شود .پاکسازی بدن کبوتران از کرم ها بسیار ضروری است.و این موضوع را بسیار جدی بگیرید
روش پاکسازی کرم های مویی :
با توجه به اینکه سیکل تبدیل تخم به یک کرم جدید ۳ هفته طول میکشد درمان ما نیز باید در یک بازه ۳ هفته ای صورت گیرد.
۱- درمان ۳ هفته ای برای مواردی که آلودگی آنچنان شدید نمی باشد.
روز اول ماه : اجرای یک مرحله انگل زدایی
روز چهاردهم ماه : اجرای یک مرحله دیگر انگل زدایی
روز بیست و یکم ماه : اجرای مرحله آخر
۲- درمان ۴ واحدی -این روش برای آلودگی شدید انگلی است .
یکم ماه – هفتم ماه – چهاردهم ماه – بیست ویکم ماه
برای درمان می توانید از قرص هایی مثل لوامیزول و ورم میکس استفاده کنید
نکته اول : قبل از شروع انگل زدایی ، روز قبل اقدام به نظافت اساسی کبوترخانه کنید.
نکته دوم : پس از انگل زدایی کبوترخانه با وسواس کامل با جرمی ساید یا ویرکن اس نظافت شود وچنانچه کف کبوترخانه توری نیست پس از شستن آن اقدام به استریل حرارتی با یک سری مشعل کنید.
نکته خیلی مهم: چنانچه امکان نظافت حرفه ای برای شما وجود نداشته باشد باید به روش پاکسازی ۶ ماهه روی بیاوریم .به این صورت که پس از اتمام روش ۳ یا ۴ مرحله ای هر ۳ هفته یکبار به مدت فقط یک روز مجددا انگل زدایی کنیم تا اینکه بازه زمانی ۶ ماه تکمیل شود .چون تخم های کرم ها فقط ۶ ماه می توانند در محیط خارج زنده بماند و با این روش هرگز کرم ها باز نخواهد گشت.
کرم های حلقوی :
این نوع کرم بین ۲.۵ تا ۵ سانتی متر رشد می کنند و جز
کرم های بزرگ محسوب می شود .از آنجایی که در محیط روده ها مستقر می شونددر یک رقابت سنگین با کبوتر ها اقدام به خوردن مواد غذایی موجود درون روده ها می کنند و از آنجایی که مواد غذایی برای جذب توسط روده ها هستند آنگاه این نوع کرم ها اقدام به خوردن آنها می کنند در نتیجه کبوتران ما با کاهش شدید وزن روبرو خواهند شد.
نکته : از آنجاییکه جنس ماده این نوع کرم بشدت تخم گذاری می کند ودر نتیجه براحتی کل کبوترخانه را درگیر می کند وبعد از خروج تخم ها از طریق مدفوع وبلعیده شدن توسط یک کبوتر آلودگی آن کبوتر نیز آغاز می شود.
آلودگی غیر شدید: این کرم ها در بخش های بالایی روده ها نزدیک به سنگدانه مستقر شده واقدام به خوردن مواد غذایی هضم شده می کنند.
آلودگی شدید: این کرم ها در کل محیط روده مستقر شده وشروع به خوردن مواد غذایی هضم شده می کنند که نتیجه آن کاهش وزن شدید کبوتر می باشد.
پاکسازی کرم های حلقوی هم کاملا مشابه به کرم های مویی می باشد.
انگل کشی با روش غذا بهترین روش هاست .چون سریع تر انگل ها را درگیر وحذف می کند.
کرم های نواری و نحوی درمان :
این نوع کرم دارای سیکل زندگی خاصی است که سر (قلاب) خود را به درون دیواره روده فرو کرده و اقدام به خوردن مایعات درون دیواره روده کرده که نتیجه این موضوع کاهش وزن شدید کبوتر می شود.
ساختار کرم نواری : بعد از سر این کرم یک ساختار نوار مانند تکه تکه وجود دارد که به هریک از این تکه ها پاکت تخم گفته می شود این پاکت ها کیسه های تخم هستند که وقتی زمان تخم گذاری فرا می رسد .اقدام به رها کردن پاکت ها از طریق مدفوع به محیط خارج می کنند پس این پاکت تخم های رها شده در محیط بیرون نیاز دارند که توسط یک حشره خورده شود و چنانچه یکی از این حشرات آلوده شده توسط کبوتری خورده شود.باعث شروع ابتلا کبوتر می شود .
نحوی تشخیص وجود این کرم :
کرم نواری برخلاف کرم های مویی و حلقوی نیاز به بررسی میکروسکوبی مدفوع ها جهت پی بردن به وجود آنها ندارد .وچنانچه همیشه مدفوع کبوتر را مورد بررسی قرار دهید پاکت های تخم را که نشانه های آنها هستند را می بینید. چنانچه همیشه کبوتر شما کسل هست و مدفوع شل مشاهده کردید حتما اقدام به بررسی فضله ها جهت مشاهده پاکت ها کنید.
نکته: این پاکت ها از نظر سایز به اندازه یک دانه برنج هستند، دردو رنگ صورتی و سفید یافت می شوند.این کرم با یکبار انگل زدایی از بدن کبوتر حذف می شوند ولی نکته طلایی جهت حذف آن ها استفاده مداوم از حشره کش در کبوتر خانه است .
تاثیر برنامه سلامت سالیانه بر انگل زدایی:
یک برنامه طبیعی برای کبوتر خانه های سالم هستند و می خواهند این سلامت را همچنان حفظ کنند .این برنامه یک برنامه تدریجی است و برای کبوتران دارای انگل مناسب نیست و شما باید پاکسازی کنید و بعد از این برنامه استفاده نمایید.
زرد چوبه : علاوه بر خواص مغذی و ضدمیکروبی سبب از بین رفتن انگل ها می شود.
پونه :یک انگل کش تدریجی و طبیعی است وهمچنین خواص خیلی خوبی برای پرنده دارد و سیستم ایمنی را تقویت می کند.
ترکیب سیر و عسل :باعث دفع انگل می شود.
نکته :لعاب زردچوبه به دیواره روده می چسبد و جای زخم های ایجاد شده توسط کرم ها را پر می کند.
نکات جلوگیری از حضور انگل درکبوترخانه :
نظافت روزانه : تجمع فضله زیر پای کبوتر ها سبب بروز فضله خواری در کبوتر می شود ،نظافت حداقل یکبار در روز باید انجام شود.
نکته :پدیده فضله خواری در کبوتر دو دلیل دارند
۱- یک بار جیره در روز -حتما دوبار در روز باید کبوتر تغذیه شود.
۲- کمبود ویتامین K زمانی که کمبود ویتامین در کبوتر باشد شروع می کند به فضله خواری می شود.
قرنطیه کبوتر تازه وارد و اجرای انگل کشی درآنها با روش انگل کشی ۳ مرحله ای انجام شود.
اجرای برنامه سلامت سالیانه
تکرار انگل کشی هر ۴ ماه یکبار به روش ۳ مرحله ای برای کبوتر خانه ای که کف آنها تور نیست .
انگل کشی حتما به روش ترکیب روی جیره صورت گیرد .به ازای هر یک کیلو جیره یک قرص .
شستن و یا ضدعفونی کردن دان ها با مونوپروپ
