برای جلد کردن کبوتران ، چندین پر اصلی آنان را که در اصطلاح شاهپر نامیده می شود با نخ یا سنجاق ، به طریقی خاص می بندند ، یا چند شاهپر از هر بال را از نیمه قیچی می کنند و یا می کنند ( برای جوجه کبوتر کشیدن یا همان کندن اصلا مناسب نیست ) و دست کم به مدت دو هفته ، آن ها را روزی چند ساعت خارج از لانه ، به اصطلاح « آفتاب » و « آب تنی » می دهند . این کار کبوتر را به محل زندگی خود آشنا و علاقمند می سازد .
معنی جلد کردن چیست ؟ جلد کردن یعنی یاد دادن خانه و محل زندگی کبوتر به او ، همچنین مهیا کردن و تربیت کردن کبوتر برای اولین پرواز . کبوترها خیلی باهوش هستند بنابراین تربیت کردن و دستی کردن کبوترها کار سختی نیست .
جلد شدن کبوتر تا حد زیادی به نوع و نژاد آن وابسته است ، به طوری که در بعضی از نژادها که طی صد ها سال با زندگی در شهرها تکامل یافته اند فرم اصلی شاهپرها تغییر یافته و قادر به پرواز و بازگشت به خانه در مسافت های بالا ( حدود پنجاه کیلومتر ) نیستند و در صورت دور شدن اتفاقی از خانه ، توانایی بازگشت ندارند و به اصطلاح رایج کبوتربازان باخت می روند .
اما نوعی از کبوتر ها که بازمانده کبوترهای نامه بر در قرون وسطی هستند و در اصطلاح مسافتی یا پلاکی نامیده می شوند ، قادر به پرواز و بازگشت به خانه در مسافت های دور حتی هزار کیلومتر و یا بیش تر می باشند . امروزه این نژاد کبوترها در مسابقات مسافتی شرکت داده می شوند .
گونه می توان کبوتر پرشی یا ساعتی را جلد کرد ؟
روش اول جلد کردن کبوتر پرشی :
در این حالت ، جلد کردن کبوتر کمی راحت تر هست . ما همیشه تعدادی کبوتر ساعتی گرد یا بالاگیر و تعدادی هم کبوتر زیرپر یا زیرپایی داریم . توجه داشته باشید که برای هر کبوتر داری همان قدر که وجود کبوتر ساعتی گرد اهمیت دارد ، از آن بیشتر کبوتر های زیرپایی از اهمیت ویژه ای بر خوردارند ، تا آن اندازه که اگر کبوتر های زیر پایی نباشند ، کار ما بسیار مشکل می شود .
برای جلد کردن کبوتر جدید ، ابتدا ما کبوتران ساعتی گرد را در لانه نگه می داریم و فقط کبوترانی که ۵-۱۰ دقیقه پر هستند ، را بیرون نگه می داریم و سپس کبوتری که می خواهیم تازه جلد شود را به آرامی با آن کبوتران تکان می دهیم ( از این طرف بام به آن طرف بام پراندن کبوتران ) البته بعد از زیر تور نگه داشتن و یا بال بستن و روش های دیگر .
برای جلد کردن کبوتر از زمان های صبح خیلی زود و یا ظهر استفاده می کنم . بعد از اینکه کبوتر ناجلد با تیپ انس گرفت بعد ۲-۳ روز تکرار آن عمل ، کبوتر ناجلد را کمی دان می دهیم که زیاد سیر نشود ولی طوری باشد که اگر احیانا هرز نشست با یکم دون ، شکار نشود . تکان دادن کبوتران روی بوم با هم به کبوتر ناجلد آسوده خاطری را از نظر نشستن می دهد ، تا کبوتر نا جلد راحت تر بشیند . البته چند تا کبوتر قیچی یا از همان زیرپر ها در گنجه محض احتیاط داشته باشید تا اگر بخواهید کبوتران را بشانید ، عذاب نکشید .
وقتی کبوتران با آرامی پریدند ، سریع نخواهید که بشینند ، بگذارید خوب خسته شوند تا موقع نشستن راحت تر بشینند . بعد از مدتی که کبوتران شما احساس خستگی کردند ، یک کبوتر روی بام به آن ها نشان دهید تا کبوتران بشینند ، احتمال خیلی زیاد اگر کبوتر ناجلد حیوون خیلی خوبی باشد و پنجه گرفتن قابل قبولی داشته باشد ، آخرین کبوتری است که روی بام خواهد نشست . این عمل را با کمی احتیاط تا یک هفته انجام دهید تا کبوتر به قدری به بام شما عادت کند که خیلی عادی بر بام فرود بیاید .
و بعد از گذشتن یک هفته از جلد مقدماتی می توانید همه کبوتران اعم از پرشی و زیرپایی را با هم بپرانید تا ببینید این کبوتر ناجلد جزء کدام دسته است . اگر با ساعتی گردها جور شد ، سعی کنید با کبوتر های ۱-۲ ساعت پرواز بپرانید ولی اگر دیدید که کبوتر بیشتر از این ها ساعت می آورد ، برای اینکه کبوتر تنها نپره همه ساعتی گردها را هوا کنید . ولی مراقب باشید که در دفعات اولیه پرش کبوتر زیاد نپرد ، که ممکن است تار و گم شود . در موقع پرش با کبوترهای ساعتی گرد سعی کنید که کبوتران شما زیاد نپرند .
روش دوم جلد کردن کبوتر پرشی :
در این حالت جلد کردن کبوتر زمان بر و کمی مشکل است . شما طی مراحل اولیه که در موضوعات مطالب درج شده است کبوتران نا جلد را آموخته می کنید . سپس به آرامی و با حوصله کبوتران را به بام خود آشنا می کنید . در این حالت ممکن است ، تعدادی زیادی کبوتر را باخت بدهید . مخصوصا اگر تازه وارد باشید ، پس ابتدا سعی کنید یک یا دوتا از کبوتران خود را جلد کنید و سپس مثل حالت اول عمل کنید . در این حالت جوجه کشی می تواند ، بسیار موثر باشد و شما جوجه ها را بپرانید . کار اصلی که شما باید انجام دهید صبوری و حفظ روحیه است . بعد از ۱.۵ تا ۲ ماه که کبوتران را نگه داشتید ، به آهستگی بام را به آن ها نشان دهید از ارتفاع که در حالت اول توضیح داده شده است ، هرگز برای پراندن کبوتران به صورت حرفه ای عجله نکنید .
اگر کبوتری از شما رفت ، ناراحت نشوید و روحیه خودتان را حفظ کنید . مطالب حالت اول را به خوبی مطالعه کنید توضیحات جامعی داده شده است . شما برای سهولت جلد کردن از کبوتران زیرپایی و کم پرش استفاده کنید .
راهکارهایی برای جلد کردن کبوتر پرشی :
سیر کردن کبوتران با گندم که نسبتا سنگین تر و دیر هضم تر است و بعد آب خوراندن به پرنده . و یا بستن داخل پر کبوتران که این راه توصیه نمی شود ، چون هم زمان بر است و هم اطلاعات می خواهد . اگر کبوتری که می خواهید جلد کنید در ساختمان یا بلندی نشست ، و جای او از نظر شکار شدن آدم و قرقی خوب نبود ، اجازه دهید که همان جا استراحت کند و به کبوتر فشار نیاورید . بگذارید به مرور به بام شما عادت کند .
نکته قابل توجه دیگر این است : که برای بام های بلند کبوترهای سن دار و بالغ مناسب تر هستند و برای بام هایی با مساحت زیاد معمولا جوجه ها مناسب تر برای جلد شدن هستند .
تا حدود یک ماه کبوتر تازه جلد شده را روی بام به مدت طولانی رها نکنید و هر وقت که خودتان بالای سر کبوتران هستید آن را هم بیرون بیاورید .
به کبوترانتان یاد دهید که با هم بپرند ، چون این اتحاد است که مانع گم شدن و باخت رفتن کبوتران می شود .
وقتی کبوتر تازه جلد شما ، با کبوتران کس دیگری احیانا پرید نترسید و هول نکنید که سریع زیر آن تکان دهید و آن را بشانید ، بگذارید که به کار خود ادامه دهد تا هنگامی که به کبوتران شما بپیوندد در غیر این صورت وقتی فاصله آن از زمین کم شد . کبوتران خود را با تکان دادن و از این طرف بام به آن طرف بام پراندن ، جلب توجه کنید و به یاد کبوتر بیندازید که لانه او اینجاست . اگر کبوتر خوب جلد شده باشد و خود کبوتر برای اون شخص کبوتر باز نباشد به بام شما بر می گردد .
به هیچ عنوان موقع نشستن کبوتر روی بام این طرف و آن طرف ندوید ، این کار باعث رعب و وحشت پرنده می شود و ممکن است اصلا به بام بر نگردد و یا به سختی برگردد . اگر کبوتر بخواهد بشیند ، می شیند ، چه با یک کبوتر ، چه با صد کبوتر .
جوجه کشی از کبوتر می تواند عامل وابستگی به بام شما باشد ، نه تضمین جلد کبوتر .
برای من اتفاق افتاده که کبوتری را حدود ۶ ماه زیر تور نگه داشتم و با این که امید به جلد همچنین کبوتری نبود ولی با این حال جلد کردم .
وقتی همه کبوتر باز های اطراف شما کبوتران خود را پراندند ، کبوتر ناجلد خود را بیرون نیاورید .
از نظر من سحر بهترین زمان جلد کردن کبوتر است . ( منظور از سحر هنگام روشنی صبح ) به دو دلیل :
1 . اگر کبوتر برود ، و خوب جلد شده باشد احتمال برگشتن آن نسبت به زمان های دیگر خیلی بیشتر است .
2 . اکثر کبوتر بازان بیدار نیستند و شما بی رقیب هستید .
البته احتمال باخت کبوتر همیشه وجود دارد و اون بر می گردد به سوی کبوتر و سن آن و اینکه چه قدر از بام شما خوشش بیاد . البته اگر شما کبوتر را از جایی به جز منطقه خود بگیرید ، امکان جلد شدن آن خیلی بیشتر است . این ها فقط راهکار هایی است در این باب .
تذکر مهم : وقتی به کبوتران غذا می دهید ، حدود ۲ _ ۵ ساعت بعد از خوردن ، بیشترین انرژی از مصرف دان تولید می شود ، پس توصیه می شود در تابستان های گرم به هیچ عنوان کبوتران را در ۹ _ ۱۱ صبح تغذیه نکنید ، زیرا که گرمای تولید شده از غذا و گرمای هوا خسارات جبران نا پذیری را به تیپ شما وارد کنند .
این گرمایی مضاعف است که به کبوتران وارد می شود و از این مطلب می توان به شکلی دیگر در زمستان بهره گرفت ، به این صورت که اگر شب ها دما پایین می آید . پرندگان خود را هنگام غروب به خوبی سیر نمایید تا بدنشان بر سرما غلبه کند . دقت شود که اوج گرمای تولید شده در ۲ _ ۵ ساعت است و حرارت تولیدی بدن تا ۸ _ ۱۰ ساعت بعد از اوج نیز ادامه دارد .
