بیماری قارچی مزمنی است که بخشهای فوقانی دستگاه گوارش و به ویژه چینه دان را مبتلا می سازد و به بیماری "ترشیدگی چینه دان" نیز نامیده می شود. بیماری با ایجاد زخم در غشای مخاطی دهان ، لوله مری و چینه دان مشخص می شود. کبوترهای مبتلا ممکن است استفراق یا اسهال نیز داشته باشند. ابتلای جوجه ها به این بیماری در اواخر بهار و اوایل تابستان بیشتر است.
ظهور بیماری غالبا نیازمند عوامل زمینه سازی مانند سوء تغذیه ، آب و هوای مرطوب ، تراکم جمعیت ، استرس ، جایگاه نامناسب ، عدم رعایت اصول بهداشتی ، استفاده از آنتی بیوتیک با مقادیر بالا و به مدت طولانی ، کمبود ویتامین A ، فراوانی فیبر در غذای پرنده و رطوبت آن و همچنین خوردن غذای کپک زده است.
علائم بیماری عبارتند از افسردگی ، توقف رشد ، کم اشتهایی ، ترشحات ترشیده بدبود و جراحاتی که در ابتدا به شکل دانه های سفید مایل به خاکستری هستند و با گذشت زمان اندازه آنها بزرگ تر شده و به هم می پیوندند و تشکیل پرده و پوسته بزرگی را می دهند و همراه آن ریزش و ترشحات قوام داری از دهان سرازیر می شود. در صورت عدم درمان به مرور پرنده ضعیف تر شده و می میرد.
درمان و پیشگیری:
باید دان های قبلی را برداشته و غذای تمیز و مقوی در دسترس پرنده قرار داد. غذای پرنده باید تمیز باشد. اگر پرنده به شدت بیمار است باید با قرار دادن آن در دستها ، سر پرنده را رو به پایین نگهداشته و به آرامی محتویات چینه دان را با مالش و فشار خالی کرد. سپس به منظور شتشوی چینه دان یک لوله پلاستیکی را که قطر آن به اندازه مری پرنده باشد (حدود دو میلی متر) به سر یک سرنگ وصل کرده و سرنگ را از یک محلول رقیق ضد اسید یا محلول جوش شیرین به مقدار یک قاشق چای خوری در یک لیوان پر نموده و انتهای لوله را داخل مری پرنده وارد کرد و چینه دان را به آرامی با این محلول شتشو داده و خالی نمود.
می توان داروی مایکوستاتین را به میزان 2/0 گرم در هر کیلوگرم دان طیور و یا به نسبت 1/0 تا 2/0 گرم در لیتر آب برای مدت 5 روز متوالی تجویز نمود.
همچنین می توان به آب آشامیدنی پرنده محلول سولفات مس یا یدوفورم به نسبت 1:2000 برای مدت دو هفته اضافه کرد.
در ضمن باید ضمن رعایت کامل بهداشت محیطی به کبوترها جیره غذایی مناسب که حاوی میزان مناسبی از ویتامین A باشد داده شود و از دادن غذای کپک زده و مرطوب خودداری نمود. همچنین قفس و لانه کبوترها نیز توسط ضدعفونی کننده های قوی ، ضدعفونی شود.