انگل های تک یاخته ای(کوکسیدیوز)

کوکسیدیا نوعی انگل تک یاخته ای است که با چشم غیر مسلح دیده نمی شود وباعث بروز عوارض گوارشی درکبوترها می گردد.عامل این بیماری دو نوع کوکسیدیا هستند که عبارتند از ایمریالابینا وایمریاکولمباروم است که عوارض مشابهی را درکبوتران ایجاد می کنند اما از لحاظ شکل اووسیت باهم اختلاف دارند اوویسیت بیضی یا دایره ای شکل است که پس از گذشت مدتی به شکل عفونت زا اسپوردار تبدیل می شود
*دوره زندگی انگل وراه انتقال:
1-رشد خارجی:پس از خوروج اووسیت ها همراه مدفوع کبوتر الوده درصورت وجود دمای مناسب ورطوبت کافی واکسیژن درکف لانه اووسیت به شکل عفونت زا(اسپوردار)تبدیل می شود این مرحله دو روزطول می کشد
2-رشد داخلی:هنگامی که کبوتر همراه با اب وغذا الوده شکل بیماریزای انگل رامیبلعد این مرحله اغاز می گردد این مرحله به دو فاز تقسیم می شود
الف-مرحله تقسیم غیرجنسی:
این مرحله در داخل روده ها صورت می گیرد که جداره خارجی اووسیت اسپوردرا در اثر هضم توسط اسید های معده از بین می رود ور اسپورزوئیت دوکی شکل متحرک ازاد شده که به دیواره های روده حمله می کند و دران جاتکثیر یافته وبه سلول های دیگر حمله می کند و مروزوئیت را ایجاد می کند مروزوئیت ها متحرک بوده وبه سلول های دیگر حمله می کنند با ادامه این تقسیم ها بعد از تخریب بسیاری از سلول های روده تعداد زیادی مروزوئیت تولید می گردد و دیده شده است که در یک سلول حدود 2/5میلیون مروزوئیت تولید می شود
ب-مرحله تقسیم جنسی:
مروزوئیت متحرک به دو نوع سلول مختلف تبدیل می گردد
1-ماکروگامتوسیت:یا سلول های جنسی
2-میکروگامتوسیت:سلول های غیر جنسی
از امیخته شدن این دو تخم زیگوت ویا اووسیت تولید شده وباخارج شدن از طریق مدفوع دوره زندگی انگل تکرار می شود که چهار تا پنج روز طول می کشد
-پرنده بهبود یافته حامل انگل خواهد بود ولی به بیماری مبتلا نمی گردد اما منبع الودگی باقی می ماند
-بیماری از راه کبوتر تازه خریده شده یا امیزش با کبوتر همسایه ویا از طریق لوازم انتقال یابد
-علاوه بر موارد فوق الذکر عوامل دیگر چون انتقال به مکان جدید کمبود مواد غذایی لودگی اب وابتلا به بیماری های دیگرب ر ایجاد این بیماری موثرند
*نشانه های درمانگاهی:
1-پرنده گان حامل بیماری نشانه های از خود نشان نمی هند ولی کبوتران بالغ وبهبود یافته ناقل کوسیدا از راه مدفوع هستند
2-پرندگان مبتلا به شکل حاد:
در سن سه هفتگی جوجه ها دیده می شود به علت نداشتن دستگاه ایمنی عفونت تعداد زیادی از سلول های روده را ازبین می برد وعوارض روده ای مانند اسهال موکسی وگاه خونی دیده می شود کبوترمبتلا دچار لاغری مفرط ضعف عمومی و ناتوانی گاهی فلجی ومرگ می شود
*نشانه های کالبد شکافی :
تورم شدید در دیواره میانی روده به همراه موکوس خون دیده می شود
*تشخیص :با نمونه گیری از دیواره روده زیر میکروسکوب ومشاهده اووسیت تشخیص داد
*درمان:
1-داروی سولفادی میزکسین در اب اشامیدنی با رقت 0/00/05به مدت 6روز
2-ادامه درمان با داروی اریترومایسین به میزان 1گرم در یک لیتر اب اشامیدنی به مد 3ت 5روز
3-درهنگام معاینه کبوترها در صورت وجود اووسیت در مدفوع درمان را 3تا5روز دیگر ادامه دهید
4-رعایت نظافت وتمیزی لانه های کبوترها وضد عفونی کردن انها.
هم چنین می توان از داروی امپرول0/09/6نیز دردرمان استفاد کرد واین دارو به میزان 1/2گرم در1لیتر اب (0/00/012)به مدت 5تا روز ادامه داد
*پیشگیری:
1-رعایت نظافت و ازبین بردن شرایط مناسب رشد وجلو گیری از الوده شدن پرندگان به اووسیت ها
برای این کار باید مدفوع پرنده ها را روزانه تمیز کرده و به نضافت لانه ها روزانه همت گماشت تا بر اثر رطوبت فضای لازم جهت رشد انگل ایجاد نگردد و پرواز کبوتران را محدود کرد
2-کوکسدیا بدون هیچ نشانه ای در کبوتر بالغ وجود داردو هنگامی که مقاومت بدن بر اثر عوامل مختلف مانند کمبود غذا وانتقال کاهش می یابداین بیماری ظاهر می شود به همین علت بایره غذای متعادل وحاوی ویتامین A,K3,Bکمپلکس داده شود
3-همان طور که گفت شد اووسیت ها برای زنده مانده ورشد ونمو نیازمند رطوبت ودرجه حرارت مناسب هستندو دراین شرایط تا بیش از یک سال زنده می مانند
نور خورشید وخوشکی کوسیدیا را از بین می برد هم چنین استفاده از مواد ضد عفونی کننده می توان اووسیت ها را نیز ازبین ببرد
منبع نگهداری وبهداشت کبوتر


از نشانه های این بیماری اسهال ، ضعف و لاغری و تلفات شدید در جوجه های کبوتر ها است. انتقال بیماری از راه آلوده شده آب و دان کبوترها به مدفوع حاوی تخم انگل کبوترهای بیمار است. بر اساس پاره ای نظریات ارائه شده تمامی کبوترهای بالغ حامل این عامل عفونی هستند بدون این که عوارض و نشانه های درمانگاهی بیماری را بروز دهند و فقط هنگامی که در رعایت شرایط بهداشتی غفلت شود ویا پرنده با مقدار زیاد تخم انگل آلوده گردد ، نشانه های بیماری بروز می کند. کبوترهای جوان بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند اما شکل حاد بیماری در هر سنی از کبوترها می تواند دیده شود.
محل استقرار انگل ، روده کوچک و بزرگ در کبوتر می باشد.
کبوترهای مبتلا به این بیماری ضعیف و لاغر شده و نشانه هایی از قبیل بی اشتهایی ، تشنگی ، اسهال سبز رنگ از خود نشان می دهند. لاغری و از دست دادن آب بدن از نشانه های مهم این بیماری است.
نشانه های درمانگاهی بیماری 3 تا 4 روز بعد از آلودگی شروع می شود که ممکن است اسهال سبز یا سفید همراه با خون باشد. سیر بیمار 8 تا 20 روز است. این بیماری برای جوجه کبوترها بسیار خطرناک بوده و ممکن است حتی پس از بهبود ، رشدشان متوقف شود.

درمان:
تجویز داروی سولفادیمیدین سدیم با نام تجاری Sulphamezathine به مقدار 15 میلی لیتر از محلول در 5/4 لیتر آب آشامیدنی به مدت 5 روز پیاپی.
رعایت اصول بهداشتی ضروری است و باید دقیقا رعایت گردد. از دیگر داروهای موثر می توان به سولفاکینوکسالین و سولفامیرازین ، سولفاگوانیدین نیز اشاره کرد که از راه آب آشامیدنی و یا دان استفاده می شود.
جدا کردن کبوترهای به شدت بیمار و حذف آنها از گله ، نگهداری کبوترها در مکانی که سابقه آلودگی در آنجا نباشد و ضد عفونی دقیق محل نگهداری کبوترها لازم و ضروری است.

*معرفی داروهای موثر بر کوکسیدیوز و طریقه مصرف آنها : در این قسمت شما را با دو داروی بینظیر ساخت داخل معرفی می نمایم که می توانید یکی را برای درمان ، سریعا" انتخاب فرمائید : 1 – پودر آمپرولیوم 20 % به میزان یک قاشق مرباخوری در 2 لیتر آب حل کرده و به مدت 5 الی 7 روز در اختیار کبوتران قرار دهید . 2- پودر Esb3 30% را به میزان یک قاشق چایخوری در 5/1 لیتر آب حل کرده و به مدت 7 روز در اختیار کبوتران قرار دهید . یادآوری : مجددا" شما را به این نکته عادت می دهم که حتما" پس از استفاده از آنتی بیوتیک ها بدلیل اینکه گونه های مهم آنزیم ها ، قارچها و سویه های مهم باکتریهای مفید از بین رفته یا کاسته می شوند برای جلوگیری از این نقیصه حتما" به مدت 3 روز متوالی از پودر پروتکسین مطابق دستورهای قبلی در مباحث آموزش استفاده فرمائید .