محلول های حمایتی ذیل به عنوان درمان حمایتی در طیور اهلی و پرندگان زینتی استفاده می شوند و نباید به عنوان جایگزینی جهت دارو درمانی کارهای مدیریتی یا درمان آنتی بیوتیکی تلقی شوند.

محلول آسپیرین
به عنوان درمان عمومی جهت کاهش فشارهای ناشی از بعضی بیماری ها به کار برده می شود.
طرز تهیه محلول :
5 عدد قرص آسپیرین در 8/3 لیتر آب حل کرده و به صورت ازاد در طی بیماری در اختیار جوجه ها قرار دهید . دز روزانه این دارو 12/55 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن زنده پرنده می باشد.

محلول قابض
این محلول میتواند جهت درمان جوجه هایی که علائم بیماری غیر تیپیک همراه با کاهش رشد را نشان می دهند استفاده شود همچنین این محلول می تواند در جوجه های مبتلا به بیماری تنفسی که به میزان زیادی ترشحات موکوسی تولید می کنند استفاده شود این محلول کمک می کند استفاه شود . این محلول کمک می کند تا موکوس از سطح مخاط کنده شده و راحت تر به بیرون دفع شود.
طرز تهیه محلول :
6/1 لیتر از محلول سرکه سیب تانین موجود در این محلول خروج هرگونه موکوس یاغشای چسبیده به سطح دهان ، حلق یا مجرای روده را تسهیل کرده و مواد غذایی و داروها راحتتر جذب خواهند شد. این محلول به عنوان تنها منبع آب آشامیدنی به مدت 3- 2 روز توصیه می شود .

محلول سولفات مس
این محلول به عنوان درمانی جهت مایکوزیس چینه دان استفاده می گردد توصیه می شود این محلول بعد از استفاده از محلول نمکی اپسوم استفاده شود .
طرزتهیه :
محلول 5/326 گرم سولفات مس و نیم فنجان سرکه در 8/3 لیتر آب حل شود . از محلول تهیه شده 4/28 گرم برداشته و در 8/3 لیتر آب حل کرده و محلول تهیه شده را به مصرف پرنده ها برسانید . روش دیگر تهیه محلول : 4/28 گرم سولفات مس به همراه یک قاشق غذاخوری سرکه کهدر 57 لیتر آب حل کرده و به عنوان تنها منبع آب در طی مدت شیوع بیماری استفاده کنید.

محلول شناور سازی تخم مرغ
این روش جهت از بین بردن ارگانیسم های بیماری زای موجود در سطح تخم مرغ ها نظیر انواع مایکوپلاسماها استفاده می شود این محلول باید دقیقا طبق دستور تهیه شده و تنها درموارد بروز مشکل استفاده شود و نباید به عنوان روشی معمول در درمان تخم مرغ ها در نظر گرفته شود.

محلولهای لاکساتیو
محلول های ذیل جهت شتسشوی دستگاه گوارش از مواد سمی به خصوص برای درمان پرنده هایی که با سموم بوتولیسم چالش داشته اند استفاده می شوند.

محلول ملاس
طرز تهیه : 473 میلی لیتر ملاس در 92/18 لیتر آب حل شود محلول تهیه شده را همراه با آب معمولی به مدت 4 ساعت در اختیار جوجه های مبتلا قرار دهید اگر جوجه ها قادر به خوردن محلول نبودند به صورت تک به تک اقدام به خوراندن محلول به جوجه ها کنید بعد از طی دوره درمان آب معمولی دراختیار جوجه های قرار دهید . این محلول به عنوان درمان حمایتی دردرمان علائم ناشی از عفونت کریپتوسپوریدپایی نیز استفاده می شود محلول مورد استفاده به صورت ذیل تهیه می شود : 946 میلی لیتر ملاس در 7/75 لیتر آب حل شود پیشنهاد می شود این محلول به مدت 10-7 روز و به صورت انتخابی در اختیار جوجه ها قرار گیرد عقیده بر این است که ملاس املاح از دست رفته در طی اسهال را جایگزین میکند.

محلول نمکی اپسوم
طرز تهیه : یک کیلوگرم نمک اپسوم در 15 کیلوگرم دان اضافه شود. و یا یک کیلوگرم نمک اپسوم در 7/41 لیتر آب حل شود دان مخلوط با اپسوم رابه عنوان تنها منبع غذایی به مدت یک روز در اختیار پرنده ها قرار دهید این غذا مواقعی میتواند استفاده شود که پرنده ها قادر به خوردن باشند درغیر اینصورت محلول موردنظر را تهیه کرده و دراختیار پرنده ها قرار دهید در صورتی که پرنده ها قادر به خورد ن و آشامیدن نباشند در صورت امکان اقدام به درمان تک تک پرندگان با محلول ذیل نمایید:
یک قاشق چایخوری نمک اپسوم را در 568 میلی لیتر آب حل کنید محلول را به چینه دان پرنده ها برسانید این مقدار محلول تهیه شده 8-5 بلدرچین یا یک جوجه را درمان خواهد کرد .
درمان با روغن کرچک
برای هر پرنده 2/14 گرم.

محلول های تغذیه ای
محلول های ذیل می توانند به عنوان تکمیل کننده همراه با جیره هایی که در انرژی ، اسیدهای امینه ، ویتامین و یا الکترولیت های خاصی کمبود دارند به کار برده شوند این محلولها به صورت موقتی استفاده شده و همانند برنامه غذایی به صورت منظم درنظر گرفته نمی شوند.

محلول اسید آمینه ای
100 گرم دی ال – متیونین و 110 گرم ال هیدروکلرید لیزین در 2/189 لیتر آب حل شود و یا 2 گرم دی ال – متیونین و 2/2 گرم ال- هیدروکلرید لیزین در 785/3 لیتر آب حل شود محلول را به صورت انتخابی در اختیار جوجه ها قرار دهید تا تاثیر منفی ناشی ازجیره های با پروتئین پایین کاهش یابد. محلول تازه را به صورت روزانه تهیه کرده و در آب خوری های تمیز در اختیار پرنده ها قرار دهید .

محلول سوکروزی
7/283 گرم از شکر گرانوله را در 785/3 لیتر آب حل کنید این محلول ممکن است جهت تامین انرژی در جوجه های ضعیف به کار برده شود هر لیتر محلول تهیه شده حاوی 4/528 کیلوکالری انرژی بوده و به عنوان تنها منبع آب به مدت 10-7 روز در اختیار جوجه ها قرار داده می شود.

محلول ویتامینه و الکترولیتی
این محلول می تواند جهت کاهش استر س های ناشی از بیماری های تحت بالینی ، حمل و نقل ، اشتباه های مدیریتی و غیره به کار برده شود محلول مورد نظر را طبق توصیه کارخانه سازنده درست کرده و به عنوان تنها منبع آب در اختیار پرنده ها قرار دهید تا استرس موجود بر طرف شود.

محلول ضد انگل های داخلی
محلولهای ذیل در از بین بردن انگل های داخلی پرندگان اهلی و زینتی موثر می باشند هیچ کدام از این دو دارو توسط FDA تایید نشده است بنابراین تولیدکننده داروها تمام مسئولیت استفاده از دارو را برعهده خواهد داشت . هر دو دارو اگر به طور صحیح استفاده شوند بسیار موثر بوده و بیشتر انگل های داخلی که پرنده ها را درگیر میکنند را ازبین خواهند برد این دو دارو در پرنده هایی که گوشت یا تخم مرغ شان مصرف انسانی دارند نباید استفاده شوند .

درمان یکروزه
¼ - 1/3 کیلوگرم از فرم گرانوله فبندازول در یک تن دان مخلوط شود دان تهیه شده را به عنوان تنها منبع غذایی در اختیار پرنده ها قرار دهید .

درمان سه روزه
749 گرم از فرم گرانوله فبندازول در یک تن دان مخلوط شده و به صورت ازاد و به مدت 3 روز در اختیار پرنده ها قرارگیرد بلدرچین ها روزانه حدود 7/1 میلی گرم به ازای هر پرنده بالغ و یا 75/2 میلی گرم در کیلوگرم خوراک دارو درمان بسیار مناسبی برعلیه کاپیلاریا ، هتراکیس ، اسکاریدیا و انواع سینگاموس می باشد تحقیقات نشان داده است که تحت شرایط تجربی تا 100 برابر میزان توصیه شده هیچ گونه اثرات منفی روی پرنده ها نداشته است استفاده از این دارو طی دوره پرریزی ممکن است باعث بد شکلی پرهایی شوند که تازه در می ایند.

محلول لوامیزول
52 گرم لوامیزول در 85/37 لیتر آب حل شود این محلول نیز بر علیه کاپیلاریا ، هتراکس و آسکاریدیا موثر است .

محلول ضد انگل های خارجی
محلولهای ذیل به صورت اسپری روی پوشش خارجی پرنده ها استفاده شده وبرعلیه جرب و شپش پرنده ها موثر است .

محلول ضدعفونی کننده
این محلول ها بیشتر ارگانیسم های بیماری زای موجود در آب ، اب خوری ها و لوله های آب را کاهش داده یا از بین خواهند برد . جهت استفاده دائمی یک قاشق چایخوری هیپوکلریت سدیم در 92/18 لیتر اب حل شود این محلول حاوی PPm 11 کلر می باشد . مصرف این آب هیچ مشکلی برای پرنده ها ایجاد نخواهد کرد ممکن است جهت عادت پرنده ها به این محلول لازم باشد نصف رقت فوق را تهیه کرده و در اختیار پرنده ها گذاشت .

محلول هفتگی
3/28 گرم هیپوکلریت سدیم در 30-23 لیتر آب حل شود این محلول ppm 45 کلر دارد وسایل را با این محلول شسته و حداقل یک ساعت داخل این محلول قرار دهید و سپس وسایل را با آب تازه بشویید. این روش موقعی بیشترین تاثیر را دراد که به صورت هفتگی انجام شود ضدعفونی کننده های کلرینه در حضور مواد الی غیر فعال می شوند بنابراین همه وسایل را قبل از استفاده از این محلول خوب شسشتو دهید        
دکتر محمد صادق مددی