تشخیص بیماری در کبوتر و هر نوع پرنده بسیار مشکل است و به اسانی انجام نمی شود.و اصولا پیشگیری همیشه بهتر از درمان است.در قسمت زیر برخی اطلاعات مورد نیاز کبوتر درج شده است که دانستن آن بسیار مهم و مفید است.
درجه حرارت بدن از 101.8-104 فارنهایت
میانگین 450-500gm وزن نر
400-450gm ماده
میانگین طول عمر 15 سال
زمان رسیدن به بلوغ 6 تا 7months
تعداد تخم مرغ 1 تا 2
دوره جوجه ریزی 18 روز
زمان شروع پرواز از 30 روز
جدایی از مادر 25 تا 30 روز
مصرف آب 30 تا اس 60ml طور متوسط روزانه
45ml در فصل تابستان 60 تا 120 میلی لیتر.
مصرف مواد غذایی به طور متوسط روزانه 30گرم
اضطراب
همه پرندگانی که در طبیعت زندگی و تولید نسل می کنند بیشتر در معرض بیماری ها قرار می گیرند. پرندگان حیات وحش بدلیل استرس های ناشی از عوامل محیطی و شکار شدنبسیار بیشتر از پرندگان خانگی تحت عوامل استرس قرار می گیرند.
برخی از علل اصلی استرس در کبوتر به شرح زیر است:
دوره پر ریزی یا همان تو لک رفتن: این دوره بسیار دوره پر تنشی است برای کبوتر، وقتی که پرهای قدیمی شروع به ریختن کرده و پرهای جدید جایگزین انها می شوند.
• تراکم کبوتر ها در یک فضای کوچک و در نتیجه عدم گردش تهویه مناسب و ایجاد استرس.
• تغییرات آب و هوایی مانند باد و باران های سنگین و تغییر مکان زندگی
• کمبود های تغذیه ای
• عوامل ویروسی خارجی و داخلی.
• عفونت های باکتریایی و قارچی.
• جوجه ریزی
• مراقبت از جوجه ها بعد از تولد.
با تغذیه مناسب و استفاده از مواد معدنی و مغذی می توان سیستم ایمنی پرنده را تقویت کرد که این امر در کاهش بروز بیماری های پرنده نقش بسزایی دارد و در کنار آن عوامل استرس زا را بایستی به حداقل رساند.
بیماری های کبوتر
بیماری های کبوتر شامل بیماری های واگیر دار (مسری)و بیماری های غیر واگیر دار تقسیم می شود .ویروس ها باکتری ها قارچ ها و عوامل انگلی جزء عوامل واگیر دار هستند و بیماری های تغذیه ای و متابولیکی و مسمومیت ها جزء بیماری های غیر مسری دسته بندی می شوند.
علائم عمومی بیماری شامل:
• امتناع از خوردن غذا و آب.
• کاهش تحرک و حالت پف کرده و افتادگی در بال ها.
• تغییر در ماهیت و رنگ مدفوع.
• تورم در اندام حرکتی خلفی و اشکال در راه رفتن.
•سختی در نفس کشیدن.
• آبریزش از چشم و بینی.
• خروج ترشحات با ماهیت چرکی (کازئوز)از منقار پرنده.
• تکان های غیر عادی سر و پا ها حین حرکت و در حالت سکون.
• نقاط برآمده غیر عادی شبیه زگیل بر روی صورت و منقار.
در این قسمت تعدادی از بیماری های مهم در کبوتر را بطور خلاصه شرح می دهیم:
سالمونلوز
عامل ایجاد کننده باکتری گرم منفی سالمونلا است .علایم بالینی بسته به اندام درگیر متفاوت و متنوع است.این بیماری برای کبوتر های جوان کشنده نیست اما سرعت انتشار بیماری بسیار سریع است.در بیمارانی که مورد درمان قرار می گیرند ممکن است علایم بالینی از بین بروند اما عامل بیماری را از طرق مدفوع -شیره گوارشی حین غذا دادن مادر به جوجه ها-بزاق و از طریق تخم به جوجه ها منتقل می کند.انتشار بیماری به سایر کبوتر های بالغ از طریق مدفوع - اب و هوا می باشد.
بسته به اینکه چه مقدار باکتری وارد بدن کبوتر شده علایم بیماری متفاوت خواهند بود اما در کل چهار نشانه بالینی را در چهار ارگان متفاوت مشاهده می کنیم که این ارگان ها شامل.1)دستگاه گوارش 2)مفاصل بدن3)ارگان های داخلی بدن (کبد کلیه طحال و قلب و پانکراس که علایم بیماری شدید تر می باشد.4)سیستم اعصاب مرکزی
تریکومونیازیس
تریکوموناسیس به وسیله یک گروه از تک یاخته ها به نام Trichomona ایجاد می شود. انتشاران از طریق غذا، آب و شیر ه گوارشی است.علائم این بیماری به سه شکل است
1)درگیری در ناحیه حلق
2) علایم جلدی
3)علایم کبدی
اورنیتوز
عامل ایجاد کننده کلامیدیا.
نحوه انتشار از طریق غذا و آب وهوا می باشد.مهمترین علامت بیماری بی اشتهایی-مشکلات تنفسی-عفونت چشم بصورت یک طرفه یا دو طرفه است در این بیماری پلک ها بهم می چسبند و لایه سفید رنگی روی چشم را فرا می گیرد ودر نهایت منجر به کوری پرنده می شود.
آبله کبوتر
آبله کبوتر از لحاظ بالینی کمتر مشابه آبله ماکیان است ودر نواحی منقار -قسمت بالایی سر -پاها و مناطقی که پر کمتر دارد مشاهده می شود.عامل بیماری ویروسی است و یکی از علایم بیماری مشکلات تنفسی است نقاط در گیر رابا محلول های ید دار ویا گوگرد دار شستشو دهید و جهت جلوگیری از عفونت های ثانویه از آنتی بیوتیک مناسب زیر نظر دکتر دامپزشک استفاده کنید.
پارامیکسوویروس
(نیوکاسل)
عامل بیماری ویروس است که سیستم اعصاب مرکزی پرنده را درگیر می کند.مهمترین علامت بیماری بصورت فلجی کل بدن یا یک طرفه و چرخش گردن می باشد.متاسفانه بیماری درمان ندارد و پیشگیری از طریق واکسیناسیون بهتر و مقرون به صرفه تر است.
انگل های گوارشی
پرندگان درگیر اصولا با علایم کسلی - بی حالی - مخاطات رنگ پریده و از دست دادن وزن بدن به کلینیک مراجعه میکنند. در صورتی که آلودگی انگلی از طریق آزمایش مدفوع محرز شود بایستی با داروهای مناسب ضد انگل مورد درمان قرار گیرند.
