کبک پرنده ای مقاوم در برابر بیماریها می باشد اما چنانچه در مواجه با دوز عفونی هر بیماری قرار گیرد مبتلا خواهد شد و به دلیل خاصیت انتشار در سیستم های پرورش متراکم، مشکلات قابل ملاحظه‌ای را به دنبال خواهد داشت. در هنگام شیوع بیماری، هرگونه تشخیص و درمان سریع می تواند در جلوگیری از گسترش سریع و کاهش تلفات موثر باشد.
در فهرست زیر به برخی از مهم ترین بیماریهایی که درکبک ها دیده می شود، اشاره شده است.
- بیماریهای شایع ویروسی: نیوکاسل و مایکوپلاسما
- بیماریهای باکتریایی: سالمونلا و کالامیدیا
- بیماریهای انگلی: کوکسیدیوز و کرم نای
به سبب اهمیت کوکسیدیوز و مایکوپلاسما به آنها اشاره می‌شود.
- کوکسیدیوز
عامل این بیماری یک انگل تک سلولی می‌باشد که نسبت به بسیاری از ضدعفونی کننده‌ها مقاوم است. این بیماری شایع‌ترین علت مرگ و میر جوجه‌ها در هفته‌های اول زندگی می‌باشد. رطوبت زیاد بستر از علل بروز این بیماری درگله‌های پرورش کبک می باشد. برای مقابله با بیماری افزایش تهویه، افزایش قطر بستر و تشخیص سریع و به موقع بیماری بسیار مهم است و برای درمان از داروی آمپرولیوم استفاده می شود.
- مایکوپلاسما
مایکوپلاسما عامل بروز یک بیماری تنفسی است که توانایی انتقال از طریق تخم را دارد. چنانچه گله مولد به این بیماری مبتلا شود سبب تلفات بالا در جوجه‌های حاصل می‌شود و در این صورت باید نسبت به حذف گله مولد اقدام کرد. داروی تایلوزین تا حدودی در کاهش میزان مرگ و میر موثر است.
در صورت امکان، درمان تجویز شده باید توسط یک آزمایشگاه از نظر حساسیت نسبت به آنتی بیوتیک مورد آزمایش قرار بگیرد. این اطلاعات باید سریعاً از پرندگانی که مشکوک به ابتلا هستند به دست بیاید. درمان پیشگیرانه در برخی از موارد توصیه می شود اگرچه در برخی از اوقات اضافه کردن داروی غیر لازم ممکن است صدماتی رابه پرندگان وارد نماید.
اطلاعاتی که به یک دامپزشک در تشخیص سریع بیماری کمک می کنند عبارتند از :
- سن پرندگان
- تعداد پرندگانی که در هر قفس مبتلا به بیماری به نظر می رسند
- توصیف علائم مشاهده شده توسط پرورش دهنده
- رژیم غذایی پرندگان
- هر گونه تغییر در وضعیت پرورش پرندگان که همزمان با مشاهده اولین علائم بیماری بوده باشد.
واکسیناسیون
امروزه برای جلوگیری از بروز بیماری ویروسی نیوکاسل از دو نوع واکسن B1 و لاسوتا در مراکز پرورش کبک استفاده می شود.
واکسن B1 در سن یک هفتگی از طریق آب آشامیدنی به پرنده خورانده می شود.
واکسن لاسوتا در سن 30 روزگی داده می‌شود و پس از آن نیز به صورت ماهیانه تکرار می‌شود.
