بهترین زمان برای کبک کردن کبوتران چه موقع است ؟ چرا ؟
با توجه به تعداد کبکی هایتان باید زمان مناسب برای کبک کردن را انتخاب نمائید . این زمان معمولا" ازاوائل فروردین ماه الی اول اردیبهشت ماه متغییر است . معمولا" کسانیکه تعداد بیشتری کبکی دارند برای ساختن آنها نیاز بیشتری هم به زمان دارند که در این راستا میبایست زودتر کبوترانشان را کبک نمایند و همچنین کسانیکه تعداد کمتری کبکی دارند با توجه به این موضوع می توانند در روزهای پایانی فروردین ماه و یا نهایتا" اوائل اردیبهشت ماه کبک نمایند زیرا برای اینکه یک کبوتر کبکی پرهایش برسد حداقل به 45 روز زمان نیاز داریم و بنابراین چنانچه زمان کبک کردن از اوائل اردیبهشت ماه دیرتر شود ممکن است که یک استرس کاذب اول به خودمان دهیم و بعد همین استرس را به کبوترانمان منتقل نمائیم و بعلاوه قبل از اینکه کبوترانمان بیرون آیند نیاز به یک زمان دو هفته ای برای آماده کردن آنها نیاز داریم که با احتساب 45 روز اولیه حدودا" به 60 روز زمان ، نیاز مبرم داریم و این مسئله نباید بهیچوجه فراموش گردد . نکته مهم : کسانیکه کبوترانشان را در روزهای پایانی فروردین ماه و یا اوائل اردیبهشت ماه کبک نمایند حتما" کبوترانشان برای پانزدهم تیرماه به بعد آماده خواهند شد که باید درمورد زمان بسیارمحتاط باشند زیرا با تمام شدن کبکی بازی بسیاری از عشق بازان تا پانزدهم تیرماه و در نتیجه خواباندن و جا کردن کبوتران ایشان و کم شدن کبوتر کبکی در آسمان از بعد از تاریخ مذکور ، امکان تلفات کبوترانتان توسط پرندگان شکاری افزایش خواهد یافت . (اگر نظافت کف لانه ها را دیر تر از حد معمول انجام می دهید بهتر است از جا دونی استفاده نمائید .)
چرا کبوتران را کبک میکنیم ؟
از زمانهای خیلی دور، قدما معتقد بودند که کبوتری را که می خواهیم برای تیرماه آماده سازیم باید پرهای نو و مستحکم و سالم داشته باشد تا حق حیوان تضییع نگردد . همانگونه که مستحضرید گاهی یک پری را که کبوتری می اندازد و یا چنانچه تیزه ای معیوب شود بسیار می تواند در نمایش یک کبوتر تاثیرگذار باشد . از طرفی یادمان نرود که تو لک رفتن کبوتر ، مقدمه شروع کندی و لخت شدن در حیوان خواهد بود که در نتیجه آن حیوان میلی هم به پرواز نخواهد داشت . پس نکته دیگر اینکه با این شوک و ترفند ( کبک کردن ) از شروع زمان واقعی و اصلی تو لک رفتن کبوتران که معمولا" با شروع ریختن پر ریزه ها ( نرم پرها ) از اوائل تیرماه می باشد جلوگیری نموده و بصورت خودکار این زمان را چند هفته ای به تاخیر خواهیم انداخت و در نتیجه تا حیوان بخواهد تو لک رفتن واقعی را تجربه کند کار ما هم تمام شده است و کبوترمان امتحان خودش را پس داده است
چگونه کبوتران را کبک می نمائیم ؟
بطور کلی شیوه های مختلفی برای این منظور وجود دارد : برخی از عشق بازان خصوصا" کسانیکه تعداد کبکی بالا دارند بجهت بی حوصلگی و یا صرفه جویی در وقت ، ترجیح می دهند در یک مرحله تمام پرهای حیوان را بکشند . عده ای دیگر ترجیح می دهند که مراحل کبک کردن را در سه مرحله و سرانجام عده ای نیز کبوترانشان را در دو مرحله کبک می نمایند . عنایت داشته باشید که پرهای دم و تیزه های کبوتر نیازمند دو زمان متفاوت می باشند که معمولا" این زمان برای رشد کامل تیزه ها حدود 45 روز و برای رشد دم ها حدود 30 روز می باشد که این زمان بسته به نوع تغذیه ، شرایط نگهداری و شرایط بدنی کبوتران تا سه یا چهار روز متغییر خواهد بود . همچنین رشد تیزه ها و شاه پرها و تیزه های کت پرنده بسیار حیاتی تر و مهم تر از پرهای دم حیوان می اشد.بسیاری از قدما و خبرگان این سرگرمی مفرّح بر این باوربوده و هستند که باید علاوه بر تیزه های اصلی و فرعی می بایست تمامی پشت پری ها ( پرهای تیزه مانند کوتاهی که در قسمت روی کت و روی ریشه تیزه ها قرار دارند ) بانضمام پرهای حرامی ( پرهای کجی که در انتهای کت و پس از تیزه دهم قرار دارند ) بعلاوه پرهای فرمان ( چند عدد پر تیزه مانند کوچک و کج که مانند سکان در قسمت جلوی کت ها قرار دارند ) همراه با پرهای کامل دم باید کشیده شوند .... ضمن احترام به شیوه های فوق ، بنا بدلائلی چند ، ما برخی از این پرها را که نام می برم نمی کشیم : الف – پشت پری ها : 1- با توجه به اینکه پرهای پشت پری در استحکام تیزه ها از محل درون ریشه دارای اهمیت بسزایی است بنابراین پس از کشیدن آنها ، در نیامدن و یا پیچیدن این پرها باعث لق شدن تیز های اصلی شده و در نتیجه ضررهای جبران ناپذیری به پرش حیوان وارد می آید . 2- دوستانیکه کشیدن پشت پری ها و پرهای فرمان را برای جلوگیری از دیر تو لک شدن و استحکام پرها توجیه می نمایند باید توجه داشته باشند تنها در زمانی که کبوتر تو لک می رود ، پرهای پشت پری و یا حتی پرهای فرمان را دانه دانه می اندازد یعنی تا یک پشت پری نیفتد و پر جدید جایگزین نگردد ، پر بعدی نمی افتد تا پشت تیزه را لق نماید ، پس نتیجه می گیریم نکشیدن پشت پری ها بمراتب مفیدتر و بهتر از کشیدن آنهاست . 3- پوست روی کت برخی از کبوتران بسیار ظریف و حساسند و در نتیجه زمانیکه شما پشت پری ها را می کشید این حساسیت ، شوک و استرس ناگهانی وارده به حیوان ، وی را بیشتر مستعد در آوردن جوش هایی در روی کت و در اطراف محل کشیده شدن پشت پری ها می نماید که در داخل این جوشهای دمل مانند ، چرک جمع می شود که گاهی اوقات پریدن را برای حیوان بسیار دردناک می نماید و بنابراین باز موکدا" توصیه می نمایم که ابدا" پشت پری ها را نکشید . توضیح مهم : گاهی اوقات نیز این جوشهای دمل مانند بحالت منفرد و بصورت خودجوش در روی یک و یا دو عدد از تیزه های اصلی و اطراف پشت پری ها در می آید که در نتیجه درد وحشتناک آن گاهی پیش آمده که کبوتری که همیشه می پریده ناگهان از سایرین جا مانده و شما تصور می نمائید که آن کبوتر دیگرباطل است و قصد حذف وی را از صورت کبوتران می نمائید و یا چنین قضاوت عجولانه ای را درموردش می نمائید کما اینکه حقیر بسیاری موارد اینچنینی و بی مهری های صورت گرفته به حیوان زبون بسته را شاهد بوده ام در صورتیکه مشکل در یک قدمی شماست و کافیست با دستتان روی کت و اطراف رویش پشت پری ها و یا محل ریشه تیزه های اصلی را چک کنید تا با قدری برجسته بودن آن قسمت پی به این مسئله و اشتباهتان ببرید . طرز درمان : پرها را کنار زده و با دو انگشت شست تان ، جوش و دمل کوچک اما رسیده را فشار دهید تا چرک و خون بیرون بیاید و بعد روی آن را تا دو روز با گوش پاک کن آغشته به محلول بتادین ضد عفونی کرده و کبوتر را تا 4 روز هوا نکنید و استراحت دهید تا بهبود یابد و خواهید دید که خیلی زود به دوران اوج خود باز خواهد گشت . نتیجه منطقی : با نکشیدن پرهای غیرضروری ، فرصت بهتر رشد کردن را به پرهای ضروری بدهید از مزایای دیگر این روش اینست که با نکشیدن پشت پری ها این پرها سپر ومحافظ بسیار خوبی برای پرهای شیر و در حال رشد در زیر آنها خواهند بود و بنابراین تیزه های اصلی در نهایت سرعت ، سلامت و دقت به ثمر خواهند رسید و کمتر پیش می آید که کبوتری با روی نی بندی رفتن و بدلیل نداشتن پر محافظ ، تمام کت و کولش خونی شده و یا تیزه هایش آسیب ببیند .... یاد آوری مهم : به دانه برنداشتن کبوتران در اثر بیحال بودن ، جفت شدن و دعوا کردن بین کبوتران حتما" دقت داشته باشید .یادمان نرود حتما" قبل از کبک کردن ( کشیدن پرها ) یک آبتنی مفصل و جانانه به کبوتران بدهیم ( اگر امکان داشت قدری پودر کوپکس یا نگوون برای کشتن مگسک ها و انگلهای خارجی بکار برید ) چون از زمان کبک شدن تا زمان رسیدن پرها بهیچ عنوان مجاز به دادن آب تنی نیستیم و ضمنا" حداقل یک روز در میان باید زیر پای کبکی ها را تمیز نمائیم. در صورت نگرانی از ترس ناگهانی کبکی ها و پر خوردن و باالطبع خون افتادن پرهای شیر آنها در زمان نظافت گنجه ها باید لزوما و حتما دان کبوتران را در جا دانی در اختیارشان قرار داد. تبصره : اگر در زمان کبک بودن و هنگامی که پرها شیر هستند مشاهده کردید که کبوترانتان اشتیاق فوق العاده و غیرعادی برای آب تنی دارند می توانید بدینطریق آنها را مهار کرده و آب تنی دهید مشروط بر اینکه از تشت و یا ظرف آب مخصوص آب تنی مطلقا" استفاده نکنید و تنها با هدایت کبوتران به کف تور خیلی آهسته بگونه ای که ابدا" نترسند و پر نخورند ( بخاطر پرهای شیرشان ) کمی شلنگ آب را باز کرده و با پودر کردن آب و آنهم بسیار بسیارمحدود و مختصر بر روی آنها و تنها در همان حد رفع نیازشان کمی آنها را خیس نموده و بدینگونه عطش آنها را راجع به آبتنی فرو می نشانیم . همچنین دقت نمائید که قبل از جا کردن کبوتران حتما" بدن آنها بخوبی خشک شده باشد و نکته مهم دیگر اینکه منظما" و همه روزه دقایق و ساعاتی را برای بیرون آمدن کبوتران در زیر تور و گرفتن حمام آفتاب در نظر بگیرید اما همانطور که عرض کردم سعی نمائید که بهیچوجه کبوترانتان را که پر شیر دارند پر نخورند و حتی المقدور تلاش نمائید که برای بعدها ، کبوتران کبکی شما کمتر با افراد غریبه برخورد داشته باشند تا روحیه یکه شناسی آنها حفظ گردد و در روز مهمانی یا مسابقه خواهید دید که چگونه از دیدن افراد مختلف متوحش و فراری خواهند بود و در نتیجه با دیدن اشخاص مختلف بنوعی تو دهنی خورده و دوباره بر می گردند که این مسئله در بیشتر موارد بعنوان یک حربه و بنفع شما خواهد بود .
تغذیه مناسب برای کبکی ها با پر شیر چگونه است ؟
در این ایام ، تغذیه و شرایط نگهداری ، نظافت و مراقبتهای انفرادی و تک تک کبوتران نقش مهمی ایفاء می کنند . بهترین دانه ها بصورت کامل برای سبد غذایی کبکی ها در این ایام بدین قرارند : ارزن بعنوان بیس اصلی 50 % ، جو 25 % ، گاودانه 10 % و باقیمانده ، 15% یعنی قره ماش ، کافیشه و عدس ریز هر کدام 5 % که می بایست دانه جو را ابتداء به کبوتران بخورانید و بهتر است برای گرفتن سرهای تیز دانه جو با ته یک قوطی آنها را خوب خرد کنید تا چوب های بلند دانه جو ایجاد مزاحمت و یا باعث زخم شدن گلوی حیوان نشوند . از هر گونه پر خوردن کبکی ها با پر شیر در زمانیکه زیر تور می آیند جدا" خودداری فرمائید .
از زمانیکه پرها جوانه زده و یا اصطلاحا" نیش زدند تا زمان رسیدن و خشک شدن تیزه ها دیگر مجاز به دادن ویتامینها نخواهیم بود چون این مسئله باعث پراندن تیزه های شیر می گردد . در مورد آب تنی همانطور که قبلا" هم عرض کردم چنانچه درون تشت مخصوص انجام شود و یا ظرفی که کبوتر بتواند خود را درون آب آن کاملا" غوطه دهد بسیار مضر است و گاهی باعث کور شدن و یا پیچ خوردن تیزه ها خواهد شد اما چنانچه دیدید که کبوتران بسیار ولع آب تنی دارند و دائما" سر در جا آبی دارند بهتر است بدون اینکه پر بخورند درون تور راهنمایی شوند و تنها با یک شلنگ آب را پودر کرده و عطش آب تنی حیوان را با مختصری خیس شدن فرو بنشانید . پس برای این منظور نیز ابدا" از تشت آب استفاده نکرده و پس از کمی خیس شدن کبوتران اجازه دهید خوب خود را خشک کنند .
مراقبتها و تمهیدات ویژه برای جلوگیری از جفت خوردن کبوتران چگونه است ؟ چگونه و چرا باید کبوتران کبکی را روزانه و بصورت مرتب درون تور آورده و آفتاب دهیم ؟
یکی از بزرگترین آفتها برای یک کبوتر کبکی ، جفت خوردن و گرفتن یک جفت هم جنس است ( همجنس بازی ) . معمولا" کبوتران نری که با هم تن خورده و همدیگر را بعنوان یک جفت انتخاب می نمایند در وهله اول شروع به خالی کردن ( کچل کردن ) و لخت کردن سر و پس گردن یکدیگر کرده که متاسفانه در نگاه اول بسیار کریه المنظر خواهند شد . در مراحل بعدی ، این جفت خوردنهای ممتد و اشتیاق وافر به همجنس گرایی باعث از دست دادن اشتها و در نهایت ، قدرت بدنی جفتهای همجنس گرا می شود بطوریکه علاوه بر آسیب پذیری از ناحیه سر و گردن در زیر آفتاب شدید و طاقت فرسای تیرماه ، افراط در این مسئله سبب افت قابل ملاحظه قدرت بدنی و استقامت حیوان می شود تا جائیکه مثلا" یک کبوتر نری که همیشه سابقه پرش 8 ساعت و به بالا داشته است با یک پرش مثلا" سه یا چهار ساعت و حتی کمتر و با قرار گرفتن پوست بدون محافظ و سر و گردن بدون پر و لخت و عورش ، در معرض نورآفتاب ، بسرعت مقاومت خود در مقابل نور سوزان آفتاب را از دست داده و با سوزش شدید سر و گردن آسیب پذیرش ، مجبور به فرود اجباری خواهد گردید که چنانچه بهر دلیلی این فرود به تاخیر انجامد گاهی دیده شده که آن کبوتر، توان بازگشت را نیز نخواهد داشت و جالب استکه اگر هر کدام از جفتها زودتر مقاومتشان تمام شود و برای فرود باز گردند جفت همجنس وی نیز دست از پریدن کشیده و او نیز برای فرود زود هنگامش کوتاه خواهد کرد . توضیح مهم : گاهی در اثر کشیدن یا کنده شدن پرهای شکسته سر و پس گردن و با نیش زدن پرهای نو و شیر و بدون پرمحافظ و قرار گرفتن پر شیرحاوی خون در زیر آفتاب ، میزان این سوزش ها شدیدتر نیز خواهد بود . در مورد جفت خوردن مادهای هم جنس گرا نیز مسئله تضعیف آنها از طریق تخم ریزی مکرر انجام می شود که دفعتا" باعث گاهی فلج شدن پا و گرفتگی کتها و رشد دیرتر از موعد پرها نیز خواهد شد . اما راه چاره در این دوره چیست ؟ بهتر است کبکی ها را به چند لانه نر و ماده تقسیم کنیم و با توجه به اینکه پر کبوتران هنوز شیر است و بعلاوه دانه آنها را نیز مجبوریم چاق دون بگیریم پس شایسته است که برای کنترل کبوتران نر مرتبا" جای کبوتران شهوتی و جفت ها را جداگانه تعویض نمائیم تا بلکه با این استراتژی بتوانیم از با هم شدن و تضعیف و نابودی آنها جلوگیری نمائیم . برای کنترل کبوتران ماده می توانیم اطراف حاشیه دیواره گنجه ها را به اندازه یک وجب از دیوار یک آجر گذاشته و حد فاصل دیوار تا آجر را چند سانت از کف زمین ماسه بریزیم تا کبوتران ماده چنانچه در آنجا تخم گذاشتند در همان جا تخمی سراسری بوجود آمده ، هر کدام چند هفته بخوابند و از تخم ریزی مداوم و پیوسته آنها بدینطریق جلوگیری نمائید . همچنین همه روزه اوقاتی را نیز برای بیرون آمدن کبکی ها در داخل اتاق تور اختصاص دهید تا علاوه بر گردش و استفاده ماسه و صدف خرد شده ، از خواص نورآفتاب نیز بهینه بهره مند گردند و همچنین با نشاط کامل به استقبال تیرماه بروند .
یکی از گلایه ها و مشکلاتی که همواره پیش روی کبوترداران می باشد از تخم رفتن و گاهی پیه آوردن کبوتران ماده است . معمولا" هفت دسته از کبوتران ماده ، گرفتار این نقیصه می گردند : 1- کبوتران ماده بسیار پر پرش و با ساعتهای بالا . 2- کبوتران ماده مسن و سالخورده . 3- کبوتران ماده که به بیماری صعب العلاج مبتلا بشوند . 4- کبوتران ماده که قیچی و مایه هستند و هوا نمی روند . 5- کبوتران ماده که دچار حوادث و آسیب های جناغی می شوند . 6 – کبوتران ماده ای که مشکلات ژنتیکی و یا نواقص وکمبودهای اینچنینی دارند . 7 – جوجه ماده هایی که قبل از بلوغ و با سنین بسیار کم با نرها زیاد جفت بخورند و دچار تومورهای داخلی درمیان و یا مجاورت مجرای تخم بشوند . بهر تقدیر کبوتران ما در بیشتر موارد تخم گذار خواهند بود بشرطیکه اصولی را رعایت نمائید . پس از پرواز تیرماه چنانچه ماده کبوتر شما بدن خوبی نداشت از جفت نمودن وی خودداری نمائید و یا اینکه ماده مورد نظر را شب عید جفت نمائید . کبوتران ماده را که بیماریهای سخت را پشت سر گذاشته اند بلافاصله جفت نکنید . سعی کنید به کبوتران ماده مسن و قیچی و مایه ، دانه بیش از اندازه و چرب نخورانید و حتما" در هفته چندین بار و هر دفعه ، چند دقیقه آنها را با ملایمت درون تور پر دهید . از افراط در تن خوردن مابین ماده ها و تخم ریزی فراوان آنها جلوگیری نمائید . از ادغام و جفت خوردن کبوتران بالغ با جوجه ها اکیدا" جلوگیری فرمائید . از ریختن پوست تخم مرغ درون گل شور و خوراندن قرصهای کلسیم انسانی به کبوتر ماده سالم و یا حتی معیوب اکیدا" خودداری فرمائید زیرا معمولا" پس از تخم کردن اینگونه مادها ، پوسته تخم آنان چنان سخت می شود که جوجه قادر به نوک زدن و خروج نگشته و خفه می شود بنابراین تنها از پودرها و محلولهای مجاز طیور مانند Mixodilاستفاده نمائید . بهترین روش برای به تخم آوردن ماده های چاق و پیه دار و دیر تخم کن : مطابق دوزهای در ادامه گفته شده عمل نمائید و دان اینگونه کبوتران را تنها به ارزن و جو خلاصه نمائید . به مدت 4 هفته روزانه از شروع بمدت 2 دقیقه و بتدریج تا 15 دقیقه درون تور پرشان بدهید . آب تنی بهمراه جوش شیرین را محدود به دو هفته یکبار بنمائید . هر روز به مدت 20 روز تمام روزانه در هر صبح 2 تا 3 قطره آبغوره در گلویشان بچکانید . از داروخانه دامی محلول کیمیاکارنیویت – ب را تهیه نموده و روزانه به میزان یک قاشق مرباخوری برای حل در یک لیتر آب بانضمام یک قاشق چایخوری پودر او آر اس در اختیار حیوان و بمدت سه هفته قرار دهید . پس از اتمام دوره فوق الذکر و در صورتیکه ماده شما از تخم نرفته باشد قادر خواهد بود که پس از جفت شدن تخم گذاری نماید مشروط بر اینکه روزانه بهمراه نر برای تن خوردن بیرون بیاید و ماسه و صدف نیز در اختیارشان قرار دهید و در این دوره می توانید از محلول میکسودیل بهره مند شوید
بر گرفته از وبلاگ استاد ارباب خسرو
