بیماری نیوکاسل در کبوتر

نیوکاسل این بیماری ویروسی،مهمترین عامل مرگ و میر در پرندگان پرورشی جهان است.نیوکاسل نیز مانند بسیاری از ویروس های دیگر پس از تهاجم وارد سلول های فرد میزبان شده و باعث اختلال در کار آنها و نهایتا از بین رفتن آنها می شود.امروزه واکسن نیوکاسل نیز مانند بسیاری از بیماری های دیگر تولید شده و حتی پژوهشگران در تحقیقات جدید تونسته اند با وارد کردن DNA تولید کننده انتی ژن (آنتی ژن پروتئین های روی سطح باکتری و ویروس است که با پروتئین های سطحی سلول های بدن متفاوت است که به این وسیله سیستم دفاعی می تواند آنها را به عنوان عامل بیگانه شناسایی و با آنها مبارزه می کند) درویروس نیوکاسل را به ذرت وارد کرده و واکسن خوراکی آن را نیز به این طریق تولید کنند.                بیماری نیوکاسل کبوتر یک بیماری واگیردار و بسیار خطرناک می باشد که موجب مرگ و میر آنها می گردد. این بیماری در بسیاری از مناطق نگهداری و پرورش کبوترها وجود دارد و به وسیله ی آب ، غذا و ظروف آلوده و تماس مستقیم پرنده بیمار با دیگر پرندگان سالم منتقل می شود.

عامل بیماری نیوکاسل در کبوترها ، پارامیکسو ویروس تیپ 1 (PMV1) است که برای کبوترها بیماری زا می باشد. این بیماری باعث ایجاد اسهال سبز رنگ و آبکی و صداهای غیر طبیعی در دستگاه تنفسی و بروز عطسه می شود که به طور واضح قابل شنیدن است. البته همه ی این علائم در کبوترهای مبتلا به نیوکاسل گزارش نشده اند.
به گزارش Richter و همکارانش در سال 1983 ، در کبوترهای مبتلا به PMV1 ، اولین نشانه ، اسهال شدید است و ممکن است به دنبال آن در 5 تا 20 رصد کبوترها نشانه های عصبی مانند بی نظمی ، لرزش ، فروافتادن بالها و فلج جزئی پاها مشاهده شود.برخی کبوترها ممکن است در هنگام پرواز دچار دوران و چرخش شده ، یا به حالت عقب عقب پرواز کنند. کبوترهای بیمار بی حال شده ، ظاهری آشفته دارند و بسیار تشنه اندو از خود اشتهایی ندارند.
جوجه کبوترها بسیار حساس تر از کبوترهای بالغ هستند و از خود علائم عصبی نشان می دهند که اغلب به مرگ می انجامد.
دوره ی نهفته بیماری بین 7 تا 14 روز است و گاهی اوقات 3 الی 4 هفته و شاید 6 هفته یا بیشتر نیز بطول انجامد. سویه ی کبوتری PMV1 از طریق مدفوع و ترشحات بینی منتشر می شود.
این بیماری ممکن است با بیماری "سالمونلوز" اشتباه شود و هنگامی که فقط یک یا دو کبوتر در گله علائم عصبی از خود نشان دادند ، باید کمبود ویتامین B و مخصوصا ویتامین تیامین را نیز در نظر داشت.
درمان:
این بیماری درمان ندارد و فقط باید توسط تزریق واکسن از آلوده شدن پرنده ها جلوگیری کرد.
واکسن های موجود برای این بیماری عبارتند از:
واکسن روغنی غیر فعال MPV1 با نام تجاری پارامیکسو 1 از شرکت هارکر
واکسن روغنی غیر فعال Nobi-vac از شرکت Inter vet
واکسن غیر روغنی غیر فعال Columo-vac از لابرتوار سالیسبوری
واکسن زنده هنچر B1 که از راه چشم به پرنده تلقیح می شود و مدت زمان ایمنی آن کوتاه است و از این رو هر سه ماه یکبار باید تکرار شود

واکسن روغنی نیوکاسل Razpassol 101 از شرکت واکسن و سرم سازی رازی که از طریق تزریق عضلانی انجام می شود 
پس از تزریق واکسن(میکروب ضعیف شده یا کشته شده یا سم و آنتی ژن میکروب)سیتم دفاعی آنها را به عنوان مهاجم شناسایی کرده و سلول های دفاعی(گلبول های سفید) با ترشح پادتن با آنها مبارزه می کند در حالی که ویروس های وارد شده دیگر قدرت بیماری زایی ندارند.فرایند ترشح پادتن در بیماری نیوکاسل باعث ایمنی اکتسابی تا چند ماه می شود. 

دستور العمل تجویز واکسن نیوکاسل: 1- در موارد بروز بیماری با صلاحدید دکتر بهتر است بعد از جدا کردن پرندگان سالم از بیماربرای پرندگان سالم  از واکسنهای خوراکی نیوکاسل استفاده شود. 2- واکسنهای خوراکی در صورتی تاثیر مناسب دارند که طبق دستورالعمل مصرف شود. 3- همیشه بهتر است واکسن تزریقی دوم 3-2هفته بعداز واکسن تزریقی اول تزریق شود ونوبت های بعدی در مرغ هر 3 ماه و در کبوتر هر 4 ماه تزریق شود. 4- بعد از واکسنهای تزریقی یا خوراکی, از پودر مولتی ویتامین یا پودر آنتی بیوتیکی استفاده کنید. 5- واکسن فقط برای پرندگان سالم استفاده می شود و برای بیماران طبق دستور دکتر داروهای دیگر تجویز می شود. 

این ویروس یکی از مهترین عوامل مرگ و میر کبوتران علی الخصوص در فصول سرماست.علت هم عدم توانایی فعالیت ویروس در دماهای بالا و هوای گرم است.برای همین باید کبوتران را معمولاً باید در اواسط آبان تا اویل آذر واکسینه کرد. اما علائم بیماریابتدا با پف کردن و بی حالی و رعشه(لرزش) کبوتر آغاز می شود، کم کم کبوتر با پیشرفت بیماری و فراگیر شدن ضعف،کبوتر اشتهای خود را از دست می دهدو فقط در صورت نیاز کمی آب می خورد.کبوتر با گذشت زمان توانایی پرواز خود را نیزاز دست می دهد.از بین رفتن سلول ها و استفاده از ذخایر انرژی باعث لاغر شدن پرنده و اغلب برجسته شدن استخوان میان سینه آن می شود.این بیماری نهایتاً باعث اختلال در سیستم عصبی، فلج شدن و مرگ پرنده می شود.این ها علائم بیماری نیوکاسل از نوع گوارشی یا به عبارتی همان نیوکاسل روده ای اند.پس مواظب باشید کبوتری که می خرید علائم بالا را نداشته باشد. 
بسیاری از افراد این بیماری را غیر قابل درمان می دانند اما در خیلی از موارد حال کبوتر مریض به شرط مداوا در اوایل مریضی بهبود می یابد.

بهترین روش درمان نیوکاسل:
آمپول زرد روزانه 5-3 خط سه روزمتوالی 
قطره کد 100 طبق دستورروی قطره چکان  
پودر آنتی بیوتیک طبق دستور روی قوطی 
پودر مولتی ویتامین طبق دستورروی قوطی 
قره ماش خیس خورده/ارزن نان خیس/دان پارس خیس/ماست شیرین و سیر/ 
اگر در داخل دهان چرک پنیری وجود دارد از قطره کد 47 استفاده کنید طبق دستور  

لازم به ذکر است که انواع واکسن ها و داروهای فوق را می توانید از کلینیک تهیه نمائید.                              نیوکاسل یکی ازبیماریهای مهم و خطرناک طیور است. که میتواند در مدت زمان کوتاهی خسارت زیادی به مرغداریها و روستائیان وارد سازد. نیوکاسل یک بیماری ویروسی عفونی و واگیردار است که دستگاه تنفس ، گوارش ودستگاه عصبی را مورد حمله قرار می دهد. مرغ، خروس، بوقلمون، اردک و سایر پرندگان نیز به این بیماری مبتلا میشوند ویروس نیوکاسل در انسان ایجاد بیماری خفیف نموده به طوری که باعث تورم ملتحمه چشم می شود . ویروس نیوکاسل نسبت به گرما،نورخورشید و ضدعفونی کننده ها حساس می­باشد.ولی در بستر آلوده 2ماه ودر لاشه طیور تلف شده یک سال زنده می ماند.

اگر پرندگان شما سالم هستند و درگیر هیچ بیماری نیستند

        جوجه مرغ رسمی از سن 25 روزگی واکسن نیوکاسل تک و 15 روز بعد واکسن نیوکاسل دوگانه و تکرار واکسن  نیوکاسل دوگانه هر 3 الی 5 ماه انجام شود.

        جوجه کبوتر از سن 15 روزگی واکسن نیوکاسل تک و 15 روز بعد واکسن نیوکاسل دوگانه و تکرارواکسن  نیوکاسل دوگانه هر 3 الی 5 ماه انجام شود.                                                                                  

طبقه بندی عامل این بیماری :

خانواده ویروس :Paramyxo Viridae,Genus Rubula Virus 

دما : عامل این بیماری در مدت سی دقیقه در دمای شصت درجه سانتی گراد و در مدت زمان سه ساعت در پنجاه و شش درجه سانتی گراد غیر ٿعال میشود .

PH: عامل این بیماری در PH اسیدی توانایی مقاومت ندارد و غیر ٿعال میشود .
عامل این بیماری همچنین در موادی مانند ٿرمالین و ٿنول ها غیر ٿعال میشود .
لازم به ذکر است که عامل این بیماری برای مدت زمان نسبتا طولانی در دماهای بالا بخصوص در مدٿوع زنده می ماند . 

همه گیر شناسی :

میزبانان : 
• بسیاری از گونه های پرندگان ( هم وحشی و هم اهلی ).
• مرغها آسیب پذیرترین و مستعد ترین پرندگان در برابر این بیماری هستند و اردک و بوقلمون کمترین آسیب پذیری را در برابر این بیماری دارند .
• یک نوع از عوامل انتقال این نوع بیماری در برخی از پرندگان وحشی یاٿت میشود .
بایستی به این مورد توجه کرد که میزان مرگ و میر در دوران این بیماری در میان بسیاری از پرندگان به کشش ویروس بستگی دارد .

اشاعه :
• ارتباط مستقیم با ترشحات و بخصوص مدٿوع پرندگان درگیر با بیماری .
• غذای آلوده .
• آب آلوده .
• وسایل آلوده .
• محیط و محوطه آلوده .
• لباسهای آلوده اٿراد مرتبط با پرندگان .
• و......

منابع ویروس :
• ترشحات چرکین از دستگاه تنٿسی .
• مدٿوع آلوده .
• تمامی قسمتهای لاشه پرنده بیمار .
ویروس این بیماری در خلال دوران بیماری و در دوره ایی محدود و در طول دوران نقاهت میتواند پخش شود .
همچنین برخی از پرندگان قادر هستند که ویروس نیوکاسل را برای مدت یکسال با خود حمل کرده و در محیط پخش کنند .

نحوه بروز بیماری :
بیماری نیوکاسل در بسیاری از کشورهای جهان ، بومی و خاص همان مناطق میباشد . برخی از کشورهای اروپایی نیز برای سالهای دراز عاری از این بیماری کشنده و ویروس هولناک بودند .
دوره بروز این بیماری با توجه به نوع آن بین چهار تا شش روز میباشد .

ضایعات کلینیکی :
نشانه های تنٿسی و عصبی :
• سرٿه کردن و نٿس نٿس زدن .
• بالهای اٿتاده و آویزان .
• پاهای کشیده .
• پیچیدگی سر و گردن .
• اٿسردگی و عدم انجام ٿعالیتهای عادی .
• ٿلج شدن کامل پرنده .
• تخم مرغهای پرندگان آلوده ، پوسته های زبر و یا نازک دارند و همچنین آلبومین آنها میتواند حالت آبکی داشته باشد .
• تولید تخم مرغ کم شده و در برخی مواقع نیز تولید قطع میشود .
• مدٿوع پرندگان مبتلا اسهالی بوده و سبز رنگ است .
• همچنین تورم در باٿتهای اطراٿ چشم و گردن پرندگان درگیر با این بیماری دیده میشود .

میزان مرگ و میر:
میزان مرگ و میر در دوران این بیماری به عوامل زیر بستگی دارد :
• میزان کشندگی ویروس مورد نظر .
• کشش ویروس .
• چگونگی پاسخ دادن به ایمنی واکسن .
• وضعیت محیطی .
• وضعیت گله .

ضایعات :
پرندگان زیادی را بایستی مورد آزمایش قرار داد تا ضایعات خاصی را در یک جمعیت مورد توجه قرار داد .
تشخیص این بیماری را بایستی تا پس از جداسازی ویروس و شناسایی کامل آن به تعویق انداخت .
ضایعاتی که در این بیماری ممکن است یاٿت شود عبارتند از :
• دیده شدن پرخونی و در برخی از مواقع خونریزی در مخاط نای .
• ادم ، خونریزی و یا نکروزیز و التهاب در باٿتهای لنٿاوی و یا موکوس دیواره روده .
• ادم ، خونریزی و یا حتی از بین رٿتن و ٿساد تخمدانها .
• ادم در اطراٿ باٿتهای پیش از نای در گردن و بخصوص در محل ورودی نای .

این بیماری ممکن است که با برخی از بیماریها اشتباه گرٿته شود . این بیماریها عبارتند از :
• Fowl Cholera .
• Avian Influenza .
• Laryngotracheitis .
• Fowl Pox ( Diphteritic Form ).
• Psittacosis ( Chlamydiosis ) (Psittacosis Birds ).
• Mycoplasmosis .
• Infectious Bronchitis .
• Pacheco’s Parrot Disease (Psittacosis Birds ).
همچنین ممکن است به اشتباه برخی از اختلالات مدیریتی مانند ٿقر آب ، غذا یا هوا تشخیص داده شود .

تشخیص در لابراتوار :
روال انجام این کار :
شناسایی عامل بیماری :
گرٿتن آزمایش بوسیله واکسیناسیون جنین جوجه های نه تا یازده روزه در درون تخم مرغ توسط :
• آزمایش ٿعالیت Haemagglutination .
• جلوگیری از ٿعالیت Haemagglutination بوسیله آنتی سرم اختصاصی ویروس نیوکاسل .

برآوردهای پاتوژنسیتی :
• آزمایش نشان گذاری در ٿیبروبلاست جنین کشت داده شده .
• برآورد میانگین زمان مرگ در جنین جوجه .
• ( ICPI ) در جوجه های یکروزه .
• (IVPI ) در جوجه های شش هٿته ایی .

آزمایشهای سرولوژیک :
• Elisa ..
• نمونه خون .
• نمونه سرم .

نمونه گیری :
نمونه های لازم برای تشخیص این بیماری از کلوآک ، نای یا مدٿوع پرندگان زنده گرٿته میشود . همچنین میتوان نمونه گیری از مدٿوع و یا ارگانهای مشترک پرندگان مرده را صورت داد .

پیشگیری و کنترل :
باید توجه کرد که این بیماری متاسٿانه هیچگونه درمانی ندارد .

اقدامات بهداشتی :
• جداسازی مطلق و شدید در هنگام بروز این بیماری( Isolation ) .
• نابودی تمامی پرندگان مبتلا و همچنین پرندگانی که در معرض ارتباط مستقیم با این بیماری قرار داشته اند .
• ضدعٿونی کامل و دقیق محوطه های درگیر و غیر درگیر .
• انهدام درس و صحیح لاشه ها .
• کنترل میزان آٿتها در گله .
• پرهیز و اجتناب از تماس با پرندگانی که وضعیت سلامتی مشخصی ندارند .
• کنترل میزان رٿت و آمد اٿراد .
• بهتر است که تمامی طیور موجود در ٿارم همسن باشند .

اقدامات درمانی :
واکسیناسیون با واکسنهای امولوسیون روغنی و همچنین واکسنهای زنده میتواند بصورت چشمگیری سبب کاهش تلٿات در گله های طیور بشود .
واکسن B1 زنده و لاتوسا بایستی در آب آشامیدنی محلول شود و یا بصورت اسپری دانه درشت استٿاده شود . این واکسنها را گاهی نیز در داخل بینی استٿاده می کنند .
جوجه های سالم بایستی هرچه زودتر بین روزهای یکم تا چهارم زندگی واکسینه بشوند ، ولی تاخیر در واکسیناسیون اثرات واکسن را در هٿته های دوم یا سوم کاهش می دهد .
برخی از عٿونتها مانند مایکوپلاسما ممکن است واکنش واکسن را شدیدتر کند . در این موارد میتوان از واکسنهای با ویروس کشته شده استٿاده کرد .

 

 2 نکته را یادآور می شوم: 

الف)به محض اینکه پرنده ای که علائم بیماری نیوکاسل را دارد در بین کبوتران مشاهده کردید،آن را جدا کنید. 
کوزه آب خوری را عوض کنید،آن را شسته ،ضد عفونی کرده و در آفتاب بگذارید.زیرا انتقال از راه ترشحات دهانی پرنده یکی از مهمترین راههای انتقال بیماری است.سپس کف گنجه(تور یا کتونه)را از فضله ها پاک کنید و بعد آن را شسته و ضدعفونی کنید(بوسیله دود و مواد ضد عفونی کننده).البته ریختن گازوییل در خیلی از موارد از جمله برای ضد عفونی کردن محیط و از بین بردن حشراتی مثل سگ مگس و کنه هم مفید است.در آب پرنده های سالم باید طی مدت یک هفته 1 سی سی اکسی وت(اکسی تتراسایکلین، که به صورت محلول تزریقی وریدی برای بیماری های عفونی دام عرضه می شود که باید مقدار لازم را با سرنگ از داخل شیشه بیرون بکشید) و مولتی ویتامین (ویتالین) ریخته شود تا اگر کبوتران دیگر هم مریض شده اند در اوایل دوره بهبود یابند.تغذیه هم باید در این مدت زیادتر و همراه با دانه های پروتئینی و کربوهیدراتی بیشتر انجام شود. 

ب)دوره مداوا ممکن است از یک هفته به بالا طول بکشد. در صورتی که پرنده برایتان ارزش مداوا را داشت وقتتان را صرفش کنید. 

اما راه درمانی عمده ای که برای بهبودی پیشنهاد می شود: 

1- اگر پرنده بیمار هنوز می تواند غذا بخورد باید تا آنجا که می توان به او غذا داد.مخصوصا غذاهای پروتئینی و کربوهیدراتی بالا تا کم کم ضعف پرنده رو به بهبودی رود.اما اگر پرنده دیگر میل به غذا ندارد باید با دست به او غذا داده شود.دانه هایی مثل گاودنه،قره ماش، ارزن ،گندم،نان خشک و کوشه(کاشفه).البته در بعضی از موارد پرنده غذای داده شده را استفراغ می کند.در این مورد باید به پرنده کمی سنگریزه و سپس غذا داده شود که اگر باز هم استفراغ ادامه داشت می بایست نان آب زده و نرم شده را با سرنگ به او خوراند. 
2- هر شب 1 سی سی اکسی وت را با سرنگ کشیده و قطره قطره و در ته حلق کبوتر بچکانید و این کار را تا 4 روز ادامه دهید. 
3- در هر روز 1 حبه سیر، طی سه بار در صبح و ظهر و شب تا پایان 1 هفته به کبوتر داده شود. 
4- در آب پرنده باید پودر مولتی ویتامین ریخته شودپودر مولتی ویتامین ضعف ناشی از مصرف دارو ها را برطرف می کند.و از روز چهارم به بعد نیز باید اکسی وت نیز در آب پرنده ریخته شود. 
5- اگر حداکثر تا یک هفته بهبودی در وضعیت پرنده حاصل نشد،باید قید آن را بزنید...

 بیماری نیوکاسل یک بیماری ویروسی واگیردار شایع در میان بسیاری از انواع پرندگان است که دستگاه تنفسی، دستگاه گوارشی، روده‌ای و دستگاه عصبی را درگیر می‌کند. این بیماری اولین بار در سال ۱۹۲۶ در نیوکاسل انگلستان تشخیص داده شد. نیوکاسل یکی از مهم‌ترین بیماری‌های پرندگانی است که به صورت صنعتی و متراکم پرورش داده می‌شوند و گله‌های بسیاری از جوجه‌های گوشتی در صورت عدم واکسیناسیون با این بیماری درگیر می‌شوند. این بیماری در سال ۱۳۲۹ در ایران شناسایی شده‌است. علائم نیوکاسل با توجه به نوع ویروس، میزان سلامتی و سن پرنده و گونه میزبان متفاوت است. این علائم شامل نشانه‌های تنفسی همچون تنگی نفس و سرفه، نشانه‌های عصبی چون افسردگی، بی‌اشتهایی، افتادن بال‌ها و فلجی، گیج خوردن سر و گردن، به دور خود چرخیدن، لرزش، تورم چشم و گلو، اسهال آبکی و سبز، و ناهنجاری و کاهش تخم در پرندگان تخم‌گذار می‌شود. نشانه‌ها بسته به نوع ویروس متفاوت می‌باشد. بطور کلی سه سویه ازین ویروس وجود دارد مزوژنیک ولوژنیک و لنتوژنیک. این ویروس از راه دهانی منتقل شده و انتقال از راه هوا یا ﺁیروسل معموﻻ اتفاق نمیفتد. نشانه‌های کالبدگشای شامل تورم در مخاطات تنفسی‌، التهاب و خونریزی در مخاط دستگاه گوارش بیشتر پیشمعده، وجود کست‌های چرکی وکازیوس پنیری در مخاط نای و ترشحات اکسوداتیو در در ابتدا و در طول نای بخصوص دوشاخه نای است. این بیماری مثل بیشتر بیماریهای ویروسی درمان دارویی نداشته و درمان فقط از روش حمایتی می‌باشد. واکسیناسیون با دو سویه ب یک و ﻻسوتا انجام می‌شود.