یکی از نکات بسیار مهمی که باید در نگهداری و حمل و نقل واکسن به آن توجه کرد رعایت زنجیره سرد میباشد . این نکته از این لحاظ اهمیت دارد که در صورت عدم رعایت زنجیره سرد واکسن خاصیت خود را از دست داده و دیگر قادر به ایجاد ایمنی در بدن دام نمی باشد چه بسا عامل بسیاری از شکست ها در واکسیناسیون عدم رعایت زنجیره سرد باشد
زنجیره سرد سیستم ذخیره‌سازى و حمل و نقل واکسن، در درجه حرارت پائین، از محل تولید به محل واقعى استفاده مى‌باشد.
به‌طور‌کلى همه واکسن‌ها باید در شرایطى نگهدارى شوند که از طرف کارخانه سازنده ودر بروشورهاى همراه واکسن، توصیه شده است در غیر این صورت از شکل اصلى خارج شده و به‌کلى بى‌تأثیر مى‌شوند. واکسن‌ها باید دور از نور مستقیم خورشید و دور از ضدعفونى‌کننده‌ها قرار گیرند.
ویال‌هائى که بیش از یک دوز واکسن دارند، بعد از باز شدن چنانچه هیچ نگهدارنده‌اى وجود نداشته باشد، ظرف، یک ساعت باید از بین بروند و اگر نگهدارنده وجود دارد ظرف ۳ ساعت یا در پایان کار باید از بین بروند .بیشتر واکسن‌هاى زنده و ویروسى این‌چنین هستند.
وسایل مورد نیاز در نگهداری و حمل و نقل واکسن :
1. سردخانه های بزرگ :
این سردخانه ها تا 3 ماه واکسن را نگهداری میکند و در ادارات دامپزشکی و مراکز بهداشت وجود دارد.
2. فریزر های بزرگ :
به منظور ذخیره واکسن و آماده کردن کیسه های یخ (ice pack ) به کار میرود.
3. فریزر های کوچک و یخچالهای یخ ساز :
به منظور آماده سازی کیسه های یخ که در یخچال کوچک دستی ( cold box ) و کیف واکسن ( vaccine carrier ) برای حمل و نقل واکسن استفاده میشود به کار میرود.
4. کیسه های یخ (ice pack ):
کیسه های یخ حاوی آب هستند و هیچگونه نمکی نباید به آنها اضافه شود . که این کیسه ها را تا نشانگر آنها از آب پر کرده و در فریزر قرار میدهند تا یخ بزنند و برای حمل و نقل واکسن از این کیسه ها استفاده میشود.
5. یخچال کوچک دستی ( cold box ) :
این وسیله به منظور حمل و نقل واکسن استفاده میشود و کیسه های یخ منجمد را در کف و اطراف دیواره های یخچال دستی گذاشته و واکسن ها را در جعبه های پلی اتیلنی در مرکز یخچال قرار میدهند.
6. کیف واکسن روزانه ( day carrier) :
برای حمل تعداد کم واکسن ( 6 تا 8 ویال ) به یک محل نزدیک از این کیفها استفاده میشود. 2 کیسه یخ در این کیفها قرار میگیرند و فقط برای چند ساعت کاربرد دارند.
7. کیف واکسن ( vaccine carrier ):
برای حمل تعداد کم واکسن 16 تا 20 ویال و تعداد 4 کیسه یخ در این کیف ها استفاده میشود.
